بررسی تعیین کننده های امتناع از دریافت واکسن کووید-19 در شهر تبریز

Abstract

مقدمه: عوامل متعددی در مشارکت یا عدم مشارکت افراد در برنامه های واکسیناسیون می تواند نقش داشته باشد که از جمله آن می توان به عوامل دموگرافیک، برداشت متفاوت افراد در خصوص ایمنی و اثربخشی واکسن ها، درک خطر متفاوت افراد در خصوص بیماری کووید-19 اشاره کرد. مطالعه حاضر به منظور شناخت دقیق تر عوامل تعیین کننده امتناع از دریافت واکسن و شناخت زیرگروه هایی از جمعیت که از انجام واکسیناسیون امتناع می کنند انجام گرفت.

روش کار : این مطالعه به روش مورد شاهدی انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی افراد بالای 12 سال شهر تبریز بود. نمونه¬های مورد بررسی در این مطالعه گروه مورد، افرادی بودند که هیچ دزی از واکسن کووید-19 را دریافت نکرده بودند و گروه شاهد از افرادی انتخاب شد که حداقل دو دز واکسن کووید-19را دریافت کرده بودند. به منظور گردآوری داده ها، پس از بررسی متون مرتبط با موضوع پژوهش، با استفاده از ابزارهای موجود، پرسشنامه ای جهت بررسی عوامل موثر بر امتناع از دریافت واکسن کووید-19 طراحی شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل رگرسیون لجستیک استفاده شد. در این مطالعهP-value 05/0 در نظر گرفته شد و کلیه تجزیه و تحلیل ها در SPSS نسخه 26 صورت پذیرفت. پایین (80/5-44/1:CI 95% , 90/2=OR) و متوسط (06/6-76/1:CI 95% , 26/3=OR) بیشتر از افراد با وضعیت اقتصادی- اجتماعی بالا به دست آمد. شانس امتناع از دریافت واکسن کووید 19، با افزایش میانگین نمره درک فرد از کارایی واکسن کاهش یافت (94/0- 74/0:CI 95% , 84/0=OR). اما افزایش میانگین نمره نگرانی از عوارض واکسن (36/14- 29/5:CI 95% , 73/8=OR) و افزایش میانگین نمره ترس از تزریق (39/3-42/1:CI 95% , 20/2=OR) شانس امتناع از دریافت واکسن کووید-19 را افزایش داد.

نتیجه گیری: جنسیت مرد، سن پایین تر، مجرد بودن، سطح اقتصادی– اجتماعی پایین تر، درک پایین فرد از کارایی واکسن، نگرانی از عوارض واکسن و ترس از تزریق واکسن از جمله عوامل مرتبط با امتناع از دریافت واکسن کووید-19 بودند. یافته های مطالعه، طیف روشنی از زیر گروه های جمعیتی که از دریافت واکسن یافته ها: در این مطالعه اطلاعات مربوط به 855 نفر مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد، 48.7% هیچ دز واکسنی دریافت نکرده بودند ولی 51.3% حداقل دو نوبت واکسن کووید-19 را دریافت کرده بودند. شانس امتناع از دریافت واکسن کووید-19 در گروه سنی جوان ( 29-12 ساله) بالاتر از گروه سنی میانسال ( 59-30 ساله) (86/0- 33/0:CI 95% , 54/0=OR) در مردان بالاتر از زنان (66/0- 21/0:CI 95% , 38/0=OR) در افراد مجرد بالاتر از افراد متاهل(31/4-22/1:CI 95% , 33/2=OR) و در افراد با سطح اقتصادی- اجتماعی کووید-19 امتناع می کنند را نشان داد و الزام استفاده از راهبرد الویت بندی دریافت واکسن بر اساس متغیرهای تاثیر گذار و ایجاد کمپین های آموزشی و اطلاع رسانی از نتایج واکسیناسیون در سطح جامعه را برای سریع تر رسیدن به هدف ایمنی جمعی می رساند. لذا می توان با کنترل عوامل موثر بر امتناع از واکسیناسیون کووید-19 از طریق راهبرد الویت بندی دریافت واکسن بر اساس متغیرهای تاثیر گذار و ایجاد کمپین های آموزشی و اطلاع رسانی از نتایج واکسیناسیون در سطح جامعه، سریع تر به هدف ایمنی جمعی رسید.