بررسي زيرگروههاي سبک زندگي و ارتباط آن با بروز پرفشاری خون در جمعيت کوهورت آذر: تحليل کلاس پنهان

Abstract

زمینه و هدف: پرفشاری خون به دلیل شیوع بالا و ارتباط آن با بیماری‌های قلبی عروقی، یک چالش جهانی بهداشت عمومی است. رفتارهای پرخطر مرتبط با سبک زندگی علل اصلی پرفشاری خون هستند که معمولاً به طور همزمان یا به صورت خوشه ای رخ می‌دهند. در حالی که مطالعات قبلی متغیرهای سبک زندگی را به طور جداگانه بررسی کرده اند، رفتارهای مرتبط با سبک زندگی اغلب در الگوهای خاصی رخ می دهند و بایستی به طور همزمان به آن‌ها توجه کرد. با استفاده از روش تحلیل کلاس پنهان (Latent Class Analysis: LCA)، می توانیم به طور همزمان اثرات متغیرهای مربوط به سبک زندگی را بر بروز پرفشاری خون بررسی کنیم. هدف از مطالعه حاضر مقایسه بروز پرفشاری خون در زیرگروه‌های مختلف شناسایی شده با روش LCA برای سبک زندگی در جمعیت کوهورت آذر بود. روش‌ کار: در مطالعه حاضر، از داده‌های 15006 شرکت‌کننده واجد شرایط در پنج دوره پیگیری (از سال 1396 تا 1400) استفاده کردیم. از هفت متغیر آشکار برای ارزیابی رفتارهای سبک زندگی به عنوان متغیر پنهان استفاده شد. این شاخص ها شامل مصرف سیگار، سوء مصرف مواد، مصرف الکل، مواجهه با دود سیگار دست دوم، کیفیت خواب، فعالیت فیزیکی و وضعیت چاقی بود. تجزیه و تحلیل با استفاده از PROC LCA در نرم افزار SAS 9.2 انجام شد. نتایج: بر اساس معیار‌های انتخاب مدل و تفسیر پذیری نتایج مدل، مدل‌های سه‌ کلاسی و هفت‌ کلاسی به‌ترتیب برای زنان و مردان مناسب بود. در زنان، 7/25 درصد و 9 درصد به ترتیب در کلاس "کم خطر" و "پر خطر" قرار داشتند. همچنین 3/65 درصد از زنان در کلاس "مواجهه با دود سیگار دست دوم و کیفیت خواب ضعیف" بودند. در مردان، 3/13 درصد و 6/3 درصد به ترتیب در کلاس "سیگاری" و "پرخطر" بودند. در زنان و مردان (تا کلاس 4)، پس از تعدیل سن و وضعیت اجتماعی-اقتصادی، شیوع و بروز پرفشاری خون با افزایش کلاس ها افزایش یافت. نتیجه‌گیری: شناسایی رفتارهای پرخطر همزمان در یک جمعیت می‌تواند به مداخلات همزمان به عنوان ابزاری مؤثر برای پیشگیری از بیماری با پرداختن به خوشه ‌هایی از رفتارهای پرخطر منجر شود. با توجه به ویژگی های کلاس های شناسایی شده و شیوع و بروز پرفشاری خون در هر کلاس، می توان تمرکز اصلی مداخلات سبک زندگی را بر روی پرخطرترین گروه ها قرار داد. یافته‌های ما نشان داد که فعالیت فیزیکی ضعیف، کیفیت خواب ضعیف و چاقی باید به عنوان اهداف اصلی استراتژی‌های مداخله در سبک زندگی برای پیشگیری و کنترل پرفشاری خون مورد توجه قرار گیرند.