بررسی وضعیت یکپارچگی سرمایه وتعیین میزان بحرانی‌بودن تاسیسات شرکت گاز استان آذربایجان شرقی با استفاده ازشاخص های HSE
Abstract
مقدمه
با گذشت زمان و صنعتی شدن، سازمان‌ها به دنبال استراتژی‌ها و روش‌هایی جهت حفظ و نگهداری سرمایه‌ها، استفاده بهینه از منابع و تجهیزات موجود و یکپارچگی آنها با هدف نهایی افزایش کارایی ودستیابی به اهداف خود هستند. یکپارچگی سرمایه در دستیابی به این اطمینان که تأسیسات و تجهیزات صنایع دارای عملکرد ایمن هستند و در بهترین حالت خود کار می‌کنند از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. هدف از یکپارچگی سرمایه جلوگیری از حوادث، خرابی تجهیزات و وقفه‌های غیرمنتظره است که همگی می‌توانند پیامدهای مالی و ایمنی قابل توجهی داشته باشند. هدف ما در این مطالعه بررسی وضعیت یکپارچگی سرمایه و تعیین میزان بحرانی بودن تاسیسات شرکت گاز استان اذرباجان شرقی با استفاده از شاخص‌های HSE بود.
روش کار
برای اطلاع از وضعیت یکپارچگی سرمایه در شرکت، ابتدا با مراجعه و بررسی مستنداتی نظیر نظام نامه مدیریت دارایی شرکت گاز، اطلاع از سامانه‌های نگهداری و تعمیر و بررسی آنها و گفتگو با متخصصین امر وضعیت یکپارچگی سرمایه بررسی و تعدادی از شاخص‌ها مشخص شد. سپس با جستجوی مقالات و کتب علمی اقدام به استخراج سایر شاخص‌های یکپارچگی سرمایه شد. با مشخص شدن شاخص‌ها پرسشنامه جهت نظرسنجی شاخص‌ها تهیه و بعد از ارسال و دریافت نظرات متخصصین نهایی شده و روایی آن انجام شد. با نهایی شدن شاخص‌ها اقدام به تهیه و توزیع پرسشنامه مقایسه زوجی در بین متخصصین فنی، نگهداری و تعمیر، ایمنی،HSE، بهداشت حرفه‌ای گردید.
نتایج حاصل از پرسشنامه‌های مقایسه زوجی به عنوان داده وارد نرم افزار Super Decision شده و مدل‌های مورد نیاز ساخته شدند. سوپرماتریس غیر وزنی، وزنی و حدی توسط نرم افزار ساخته شده و وزن شاخص‌ها و زیرشاخص ها مشخص گردید. سپس با استفاده از شاخص‌های وزن دار شده اقدام به بررسی میزان بحرانی بودن تجهیزات شرکت شد و با استفاده از ابزار (چک لیست) ساخته شده بحرانی بودن تجهیزات ارائه شده توسط شرکت گاز مشخص و رتبه بندی شد.
یافته‌ها
با بررسی مستندات و مدارک شرکت گاز و همچنین بررسی سامانه‌ها مشخص گردید که شاخص‌هایی نظیر قابلیت اطمینان در مستندات و سامانه‌ها بیان شده است. طبق نتایج حاصل از بررسی مقالات و استخراج شاخص‌ها، تعداد 6 دسته شاخص با 37 زیر شاخص در نهایت بعد از نظرات متخصصین ایجاد شدند. این شاخص‌ها بعد از وزن دهی و رتبه بندی در نرم افزار به صورت زیر رتبه بندی شدند. شاخص ایمنی بیشترین وزن را کسب کرد و با 26 درصد اهمیت در رتبه نخست قرار گرفت. شاخص اثرات زیست محیطی و شاخص بهداشتی به ترتیب با 1/19 و 4/16 درصد در جایگاه دوم و سوم قرار گرفتند. شاخص‌های نگهداری/بازرسی، مشخصات فنی و اقتصادی/خرید در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. با اجرای چک لیست طراحی شده با استفاده از زیرشاخص ها، تجهیزات ارائه شده توسط شرکت بررسی و از لحاظ بحرانی بودن رتبه بندی شدند که فیلترها در رتبه اول قرار گرفتند.
نتیجه گیری
مطابق با نتایج به دست آمده تجهیزات شرکت گاز بحرانی و بسیار مهم هستند و با رتبه بندی ایجاد شده توسط چک لیست این امکان فراهم خواهد بود تا برنامه‌های مدیریت نگهداری و تعمیر مناسبی تدوین و اجرا شود و نیز برنامه‌های موجود بازنگری گردند تا تمامی سرمایه‌ها در بهترین حالت خودشان استفاده شوند. نتایج مطالعه می‌تواند باعث بهبود وضعیت نگهداری تجهیزات و افزایش طول عمر آنها گردد.