بررسی تأثیر مکمل لوتئین بر استرس اکسیداتیو، آدیپونکتین و لپتین سرمی در افراد چاق تحت درمان با رژیم غذایی کم‌کالری
Abstract
ه
زمینه و هدف: چاقی یکی از شایع ترین مشکلات مربوط به سلامتی در جهان است که مستقیماً با ابتلا به بیماری‌های مزمن نظیر بیماری‌های قلبی‌عروقی CVD)) و دیابت ملیتوس نوع2 (T2DM) ارتباط دارد و تبدیل به چالشی بزرگ برای بهداشت عمومی شده است. افزایش التهاب و استرس اکسیداتیو از مکانیسم‌های اصلی چاقی برای افزایش خطر بیماری‌های متابولیک است. بنابراین ترکیبات آنتی‌اکسیدان در بهبود اختلالات متابولیک مرتبط با چاقی نقش محافظتی دارند. بسیاری از مطالعات، ارتباط بین کاروتنوئیدها و چاقی را نشان دادهاند. بخصوص کاروتنوئیدهای گزانتوفیل نظیر لوتئین که خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی بالایی دارند ممکن است در کنترل چاقی و بیماری‌های مزمن کمک‌کننده باشد. از این رو این مطالعه با هدف بررسی اثر مکمل‌یاری لوتئین بر میزان استرس اکسیداتیو و سطح سرمی آدیپونکتین و لپتین در افراد چاق انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این کارآزمایی بالینی دو سوکور، 48 فرد 45 تا 64 ساله با شاخص توده بدنی (BMI) kg/m2 30-40 پس از طی یک دوره‌ی دو هفته‌ای Run-in، به طور تصادفی به دو گروه دریافت کننده لوتئین (mg/d 20) به همراه رژیم غذایی کم‌کالری (LCD) و یا دارونما به همراه LCD تقسیم شدند. سطح استرس اکسیداتیو با استفاده از روش تعادل پرواکسیدان-آنتی اکسیدان (PAB) و سطح سرمی آدیپونکتین و لپتین با کیت‌های ELISA اندازه¬ گیری شد. آنالیز داده¬ها با استفاده ازSPSS ver 21 انجام شد.
یافته‌ها: در شروع مطالعه میانگین سنی شرکت کنندگان برابر 98/4 ± 82/53 سال، وزن برابر 98/11 ± 49/88 کیلوگرم و BMI برابر Kg/m2 51/3 ± 11/34 بود. وزن بدن و BMI در هر دو گروه، پس از 10 هفته به طور معنی‌داری کاهش یافت، اما تفاوت بین گروهی معنی‌دار نبود (543/0 P=). در مقایسه با ابتدای مطالعه،
پس از 10 هفته مصرف مکمل، شرکت کنندگان در گروه لوتئین در مقایسه با گروه دارونما کاهش معنی داری را از نظر آماری در PAB (003/0=p و %38/17-) تجربه کردند. مقایسه میانگین سطح سرمی لپتین (%80/2- در گروه لوتئین در مقابل %49/5- ) در گروه کنترل (594/0=P) و آدیپونکتین %55/12- در گروه لوتئین در مقابل %21/9- در گروه کنترل، (98/0=p) نشان داد که تفاوت بین‌گروهی این شاخص‌ها معنی‌دار نیست.
نتیجه‌گیری: مکمل‌یاری با لوتئین به مدت 10 هفته در افراد میانسال چاق، سبب بهبود استرس اکسیداتیو شد، گرچه در شاخص‌های لپتین و آدیپونکتین تغییر قابل‌توجهی ایجاد نشد. با توجه به اینکه چاقی به سبب افزایش میزان استرس اکسیداتیو سبب افزایش اختلالات متابولیک می‌شود، مصرف آنتی‌اکسیدان‌هایی نظیر لوتئین ممکن است بروز بیماری‌های مرتبط با استرس اکسیداتیو را کاهش دهد. بنابراین برای افزایش اطمینان از اثربخشی لوتئین در بیماری‌های مرتبط با چاقی و توصیه به مصرف مکمل لوتئین در افراد چاق، پیشنهاد می¬شود مطالعات بالینی بیشتری در این زمینه انجام گیرد.
واژگان کلیدی: لوتئین، استرس اکسیداتیو، تعادل پرواکسیدان- آنتی اکسیدان، لپتین و آدیپونکتین