بررسی ارتباط بین ژنوتایپ های مرحله لاروی اکینوکوکوس گرانولوزوس و تظاهرات بالینی کیست هیداتید در بیماران بستری در بیمارستان امام رضا شهر تبریز
Abstract
بیماری کیست هیداتید ناشی از مرحله لاروی انگل اکینوکوکوس گرانولوزوس است که یک بیماری مشترک بین دام و انسان است. این بیماری کبد، ریه و سایر احشای انسان را درگیر کرده تظاهرات بالینی متفاوتی در بیماران ایجاد میکند. هیداتیدوزیس هنوز یکی از عوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان و به خصوص خاور میانه است. توجه به انجام مطالعات مولکولی انجام شده در نقاط مختلف ایران و جهان، مطالعه¬ای با هدف تعیین ارتباط بین ژنوتایپ¬های مرحله لاروی اکینوکوکوس گزانولوزوس و تظاهرات بالینی کیست هیداتید بر روی ایزوله¬های انسانی در شهر تبریز قرار گرفت.
روش کار: تعداد 38 کیست هیداتید کبدی بارور (حاوی پروتواسکولکس) و نابارور (استریل) انسانی پس از تایید با روش تصویربرداری و جراح مربوطه بین سال های 1400-1401 از مبتلایان بستری شده به دلیل ابتلا به کیست هیداتید از بیمارستان امام رضا شهر تبریز به روش Passive جمع آوری گردید. مشخصات بیماران شامل سن،جنس،تظاهرات بالینی بیماران و مشخصات کیست شامل محل، اندازه و شکل ان بر اساس یافته های تصویربرداری و حین جراحی کیستکتومی ثبت شده و پس از استخراج برای انجام ادامه آزمایشات به مرکز تحقیقات ایمونولوژی انتقال داده شد. DNA از پروتواسکولکس و لایه زایای نمونه ها با استفاده از Tissue DNA Isolation mini kit استخراج شدند. جهت شناسایی جنس اکینوکوکوس، PCR تک مرحله ایی با هدف قرار دادن ژن میتوکندریایی COX1 انجام گرفت. محصولات مناسب تکثیر یافته بمنظورشناسایی ژنوتایپ انگل، مستقیما جهت تعیین توالی به شرکت کدون ارسال شد. کروماتوگرام ها بدست آمده با استفاده از نرم افزارSequencherTm 4.1.1 به کمک ژن مرجع، پیرایش (Trim)، ویرایش(Edit) و درنهایت دربانک جهانی ژن Blast شدند. جهت نشان دادن تاکسونومیکی ومیزان تشابه ژنوتایپ¬های بدست آمده با ژنوتایپ¬های مرجع انگل در درخت فیلوژنتیک نمایش داده شد.
یافته¬ها: در این مطالعه غالب مبتلایان افراد مونث (63%) و سنی آن ها در بازه سنی 50 تا 60 و 30 تا 40 سال بودند. تظاهرات بالینی مبتلایان به ترتیب شیوع، شامل درد شکم ( مبهم و RUQ)، زردی، تب، کهیر و درد سینه و محل تشکیل کیست ها غالبا در سگمانهای 6 و7 لوب راست کبدی مشاهده گردید. اندازه کیست ها به طور میانگین 110 میلی متر بوده و شکل تصویر رادیولوژیکی غالب کیست ها تک حفره ای وتعدادی بصورت مولتی وزیکولر به همراه کیست هایی با درگیری مجاری صفراوی در مطالعه رویت شد. نتایج تعیین توالی و آنالیز فیلوژنتیکی نشان داد که تمام نمونه های مورد مطالعه غالبا از سویه گوسفندی با ژنوتایپ G1 می باشند.