تبیین استراتژیهای مقابله ای هیجان محور سالمندان در برابر استرسهای ناشی از پاندمی COVID-19

Abstract

مقدمه: پاندمی کووید-19 علاوه بر مرگ و میر مستقیم، شرایط استرس زایی را برای میلیونها انسان بوجود آورد. سالمندان طیف وسیعی از استرس های ناشی از این پاندمی را تجربه می کنند که با استفاده از سبک های مختلفی به مقابله با این استرس ها می پرداختند. افراد معمولاً از ترکیبی از چندین استراتژی مقابله ای استفاده می کنند که ممکن است برای هر فرد بسته به عامل استرس زای خاص، متفاوت باشد. راهبردهای هیجان محور بصورت کلی با پیامدهای مثبتی همراه نمی باشند و درک درست از دلایل بکارگیری این راهبردها در سالمندان و ادراکات و باورهای آنها نسبت به بکارگیری این راهبردها در دوران پاندمی کووید-19 لازم و ضروی می باشد. لذا هدف از این مطالعه تبیین استراتژیهای مقابله ای هیجان محور سالمندان در برابر استرسهای ناشی از پاندمی کووید-19 بود. روش اجرا: مطالعه حاضر بصورت یک مطالعه ترکیبی متوالی تبیینی در دو بخش کمی و کیفی انجام شد. در بخش کمی مطالعه، با هدف بررسی راهبردهای مقابله ای سالمندان، يک مطالعه مقطعي بر روي 412 سالمند بالای 60 سال که بصورت تصادفي از مراکز سلامت شهر سنندج انتخاب شده بودند؛ انجام گرديد. در بخش دوم که با رویکرد کیفی انجام شد، 12 نفر از سالمندانی که به میزان بیشتری از راهبردهای هیجان محور استفاده کرده بودند، با روش هدفمند انتخاب و به روش تحلیل محتوا استراتژیهای مقابله ای هیجان محور آنها در برابر استرسهای ناشی از کووید-19 تبیین گردید. داده ها با مصاحبه نیمه ساختارمند جمع اوری و پس از پیاده سازی تحلیل گردید. یافته‌ها: در بخش کمی مطالعه 197 زن (8/47 %) و 215 مرد سالمند با میانگین سنی 7/4 ± 15/67 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد میانگین استفاده از استراتژی دوری گزینی در بین مردان بیشتر از زنان می باشد(026/0=p). همچنین میانگین استفاده از استراتژی گریز-اجتناب در بین سالمندان دارای همسر کمتر از سالمندان فاقد همسر می باشد(001/0=p). همچنین میانگین میزان استفاده از راهبرد هیجان محور گریز-اجتناب در سالمندان دارای تحصیلات دانشگاهی از سالمندان سایر گروه های تحصیلی پایین تر بود. از طرفی سالمندانی که به تنهایی زندگی می کردند، بیشتر از استراتژی هیجانی گریز-اجتناب در برابر استرس های ناشی از کرونا استفاده می کردند. 28 طبقه و 5 درونمایه از مصاحبه های بخش کیفی استخراج شد که پناه بردن به خدا، احساس آسیب ناپذیری، واکنش اجتنابی، باورهای پیشگیرانه تغذیه ای، و حس عدم اعتماد 5 درونمایه اصلی بودند. نتيجه گيري: در پاندمی کووید-19 سالمندان از طیف گسترده ای از راهبردهای مقابله ای استفاده کرده بودند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد فاکتورهای متعددی بر استراتژی های مورد استفاده سالمندان برای مقابله با استرس های ناشی از همه گیری کووید-19 تأثیر می گذارد. وجود تفکرات مذهبی، وجود اعتقاد به آسیب ناپذیری، و عدم اعتماد باعث استفاده بیشتر شرکت کنندگان از راهبردهای هیجان محور شده بود. سلامت روانی سالمندان را می توان با تقویت استراتژی های مسئله محور در آنها ارتقا داد. پیشنهاد می شود در مطالعات آتی، مداخلاتی برای کاهش فاکتورهای بوجود آورنده راهبردهای هیجانی و همچنین آموزش و تقویت راهبردهای مسئله محور در سالمندان طراحی شود و تأثیر این راهبردها بر سلامت روان آنها بررسی شود.