ارزیابی آزردگی روان-آکوستیک صدای دستگاه سنگ شکن کلیه با استفاده از معیارهای کیفیت صدا
Abstract
مواجهه انسان با صدای محیط کار میتواند منجر به ایجاد اثرات و عوارض شناخته شده ای ازجمله افت موقت و
دائم شنوایی و اثرات نامطلوب فیزیولوژیکی و روحی-روانی گردد. صدا حتی به میزان کم نیز میتواند اثرات
منفی بر بهره وری و ظرفیت کار داشته باشد. آزردگی صوتی یکی دیگر از موضوعات مربوط به صدا است که
ارتباطی با سلامت کاربران نداشته و صرفا معیاری برای بیان میزان آسایش و راحتی کاربران است. یکی از
مهمترین محیط های خدماتی که آزردگی صوتی در آن میتواند تأثیر قابل توجهی در سلامت جامعه داشته
باشد، بیمارستانها میباشند. در ارزیابی آسایش صوتی، پارامترهای کمی همچون تراز فشار صدا نمیتواند معیار
خوبی از احساس شنوایی کسانی که درمعرض صدا قراردارند، محسوب شود برای این منظور معیارهای کیفیت
، تیزی 1 صدا همچون بلندی
2
، زبری
3
مورد توجه هستند. علم روان-آکوستیک 4 ، قدرت نوسان
5
ارتباط بین
اصوات یا دامنه خصوصیات فیزیکی صدا و درک ذهنی مربوط به این دامنه را بیان میکند. ارزیابی آلودگی
صوتی در مراکز سنگ شکن کلیه از اهمیت زیادی برای کنترل برخوردار است. لذا هدف از مطالعه حاضر، تعیین
میزان آزردگی ناشی از صدای دستگاه سنگ شکن کلیه براساس معیارهای کیفیت صدا میباشد.
روش کار: این مطالعه در چهار بیمارستان سطح شهر تبریز انجام شد. حجم نمونه شامل 36 نفر از کارکنان
بخش سنگ شکن کلیه به صورت تمام شماری بود. در این مطالعه برای تعیین حساسیت به صدا از پرسشنامه
واینشتاین و برای تعیین میزان آزردگی از پرسشنامه آزردگی صدا استفاده گردید و این پرسشنامه ها توسط
کارکنان بخش سنگ شکن کلیه تکمیل شد. سپس با استفاده از میکروفون مدل PRM1 PreSonus و
صدای دستگاه سنگ شکن در شیفت کاری ضبط شده و با استفاده از نرم افزار Recorder Voice در لپ
تاپ ذخیره شده و درانتها صدای ذخیره شده توسط نرمافزار View Lab مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و
پارامترهای کیفیت صدا بدست آمد و با استفاده از روابط ریاضی و مدل روان-آکوستیک میزان آزردگی روان-
آکوستیک این دستگاه محاسبه شد. درنهایت بررسی ارتباط بین نتایج ذهنی یعنی داده های جمعآوری شده از
ابزار پرسشنامه و نتایج عینی یعنی داده های اندازه گیری شده مربوط به معیارهای کیفیت صدا تعیین شد. نتایج
با نرم افزار 26 Statistics SPSS IBM تحلیل شد.
یافته ها:. تحلیل های آماری حاصل از هر سه پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، واینشتاین و آزردگی صدا در
بیمارستانهای مورد مطالعه نشان داد بین سن افراد شرکت کننده در مطالعه با میزان آزردگی صدا
)61/2=pvalue )و همچنین بین سن افراد و میزان حساسیت به صدا )11/2=pvalue )ارتباط معنی داری وجود
ندارد. درمورد شاخص آزردگی روان-آکوستیک )21/2=pvalue ) نیزارتباط معنی داری بین صدا و این شاخص
یافت نشد. حساسیت به صدا دارای میانگین و انحراف معیار 51/11±16/63 بوده و کمترین نمره حساسیت به
صدا 31 و بیشترین 13 گزارش شده است در نتیجه افراد شرکت کننده در این مطالعه در رنج متوسطی
)16/63 ) از حساسیت به صدا قرار داشتند. در مورد میزان آزردگی نیز 1/41 درصداز کارکنان» نسبتا"« و
1/31 درصد » خیلی« دچار آزردگی صدا شدند. اثر تغییرات توان بر معیارهای کیفیت صدای دستگاه نشان داد
که با افزایش توان دستگاه معیارهای کیفیت صدا نیز سیر صعودی دارد و این سیر صعودی در میزان بلندی
صدا چشمگیر است.در مورد میانگین نمره آزردگی روان-آکوستیک از کلیه بیمارستانها،کمترین میزان
آزردگی روان-آکوستیک 11/13 و بیشترین 25/125 به دست آمد . ارتباط بین نتایج ذهنی و عینی با استفاده
از رگرسیون خطی در کلیه توانهای دستگاه و همچنین میانگین توانها معنی دار بود به طوریکه به ازای یک
واحد افزایش در نمره میانگین آزردگی صدا مدل روان- آکوستیک ، نمره حساسیت به صدا 64/2 تغییر یافت.
همچنین ارتباط خطی مثبت و معنی داری بین میزان آزردگی صدا با میزان آزردگی صدا مدل روان-
آکوستیک یافت شد )221/2>p )به طوریکه به ازای یک واحد افزایش در نمره میانگین آزردگی صدا مدل
روان- آکوستیک نمره میزان آزردگی صدا 26/2 تغییر یافت.
نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد آزردگی روان-آکوستیک ناشی از صدای دستگاه سنگ شکن کلیه با بالا رفتن
پارامترهای کیفی صدا افزایش یافته و از طرفی میزان حساسیت به صدا و آزردگی صدا نیز در کارکنان این واحدها بیشتر
می شود و در نهایت می توان اینگونه نتیجه گرفت که آزردگی روان-آکوستیک می تواند شاخص مناسبی برای پیش
بینی میزان آزردگی ناشی از مواجهه با صدا باشد.