توسعه برنامه مراقبت مجازی در منزل برای بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن: یک مطالعه اقدام‌پژوهی

Abstract

چکیده مقدمه: بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن جهت مراجعه حضوری به مراکز ترمیم زخم با چالش‌های مختلفی روبرو هستند. فناوری مراقبت مجازی به عنوان یک رویکرد جدید می‌تواند در رفع این چالش‌ها مؤثر باشد، اما جایگاه محدودی در مدیریت زخم مزمن دارد. هدف از انجام این مطالعه توسعه برنامه مراقبت مجازی در منزل برای بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن است. روش: مطالعه حاضر با استفاده از رویکرد اقدام‌پژوهی عملی/ مشارکتی براساس مدل چرخه‌ای بومن انجام شد. برای توسعه برنامه مراقبت مجازی، جمع‌آوری داده‌ها در مرحله برنامه‌ریزی در دو فاز متوالی مرور متون و مطالعه توصیفی-کیفی انجام شد. داده‌های حاصل از مرور متون با استفاده از تحلیل محتوای متنی و داده‌های بخش کیفی با استفاده از تحلیل محتوای قراردادی تجزیه و تحلیل شدند. ادغام هر دو فاز در مرحله تجزیه و تحلیل داده‌ها انجام شد. مرحله اقدام در دو بخش طراحی سامانه مراقبت مجازی از بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن و پیاده‌سازی برنامه از طریق سامانه به اجرا درآمد. در مرحله مشاهده، سنجش میزان اثربخشی برنامه به روش کمی (پرسشنامه‌های Wound-QoL، TUQ وTeSS) و کیفی (مصاحبه‌های فردی) انجام شد. یافته‌ها: براساس تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از مرحله برنامه‌ریزی، موانع ارائه مراقبت مجازی در شش طبقه: نبود سیاستگذاری در حوزه مراقبت مجازی، چالش‌های اخلاق در فناوری اطلاعات و ارتباطات مجازی، مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی، کمبود دانش کاربران فناوری اطلاعات، محدودیت حوزه عمل مراقبت مجازی و تعامل ناقص دو طرفه شناسایی شد. تسهیل‌کننده‌های ارائه مراقبت مجازی شامل توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، حمایت سیاستگذاران و تصمیم‌گیرندگان نظام سلامت و ارائه مراقبت جامع با مشارکت خانواده بود. سه طبقه نیاز به آگاهی‌سازی، نیازهای مرتبط با ابعاد سلامت و نیاز به حمایت مالی تخصصی به عنوان نیازهای مراقبتی بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن برای مراقبت مجازی مشخص شد. در رابطه با ویژگی‌ها و ساختار برنامه مراقبت مجازی دو درونمایه الزامات تغییر به سمت ارائه مراقبت مجازی و ویژگی‌های حوزه عمل مراقبت مجازی استخراج گردید. یافته‌های کمی مرحله ارزشیابی نشان داد که از دیدگاه بیماران میزان قابلیت استفاده برنامه مراقبت مجازی مطلوب و رضایتمندی از برنامه دریافت شده بالا بود. اجرای برنامه طراحی شده تأثیر مطلوبی بر کیفیت زندگی داشت. تجارب به کارگیرندگان برنامه در هفت طبقه: تجربه دریافت یک روش خلاقانه و جدید مراقبت از زخم، ارتقاء دانش و عملکرد در زمینه مدیریت زخم، ایجاد تعامل سازنده بین بیمار و درمانگر زخم، بهبود وضعیت سلامتی و کیفیت زندگی، کارآمد بودن مراقبت مجازی در مدیریت بهتر زخم، دسترسی آسان و مقرون به صرفه به خدمات مراقبت سلامت و چالش‌های دریافت مراقبت مجازی شناسایی شد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر موانع و تسهیل‌کننده‌های متعددی را جهت پیاده‌سازی برنامه مراقبت مجازی مشخص کرد. برای توسعه و پیاده‌سازی این برنامه جنبه‌های مختلفی از نیازهای مراقبتی بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن شناسایی و ویژگی‌ها و ساختار برنامه تعیین گردید. براساس تجارب بیماران به کارگیرنده برنامه و نظر پانل متخصصین، مراقبت مجازی می‌تواند به عنوان یک مدل قابل اجرا برای مدیریت مشکلات سلامتی و مدیریت زخم در بیماران مبتلا به زخم‌های مزمن در منزل مورد استفاده قرار گیرد.