بررسی ارتباط بین احساس نسبت به عضو پیوندی با عملکرد عضو و تبعیت از رژیم داروئی در دیافت کنندگان عضو پیوندی در سال 1399

Abstract

مقدمه : در حال حاضر پیوند عضو یکی از بهترین گزینه‌های درمان اکثر بیماران نارسائی عضو در مراحل انتهائی بیماری است. پیوند عضو و بافت احتمال بقا و کیفیت زندگی بیماران نیازمند پیوند را بصورت قابل توجهی افزایش می دهد. بیش از یک‌ میلیون نفر در سراسر دنیا سالانه پیوند عضو می شوند و بعضی از آن‌ها حتی تا بعد از 25 سال هم زنده می مانند. این مطالعه باهدف بررسی ارتباط بین احساس نسبت به عضو پیوندی با عملکرد عضو و تبعیت از رژیم داروئی در دیافت کنندگان عضو پیوندی در سال 1399 انجام می گیرد. روش بررسی: این ﭘﮋوﻫﺶ ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ همبستگی ﺑﻮده و نمونه های آن را 245 نفر دریافت کننده ی کبد و کلیه که به مراکز درمانی و مطب پزشکان در شهر تبریز مراجعه نمودند تشکیل میدهد. نمونه گیری بشکل در دسترس انجام شد. نحوه گردآوری اطلاعات به ‌صورت پرسشنامه بود و پس از اخذ رضایت از نمونه ها در مراکز درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد که در این پژوهش ابزار گردآوری پرسشنامه ای مشتمل بر سه قسمت 1)پرسشنامه مشخصات فردی اجتماعی 2) پرسشنامه احساس نسبت به عضو پیوندی 3) پرسشنامه تبعیت از رژیم داروها ی سرکوب کننده سیستم ایمنی به منظور تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده از پرسشنامه های جمع آوری شده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. بدین ترتیب برای توصیف پاسخ های داده شده به سؤالات پرسشنامه های تحقیق حاضر از جدول های توزیع فراوانی و درصد پاسخ های مربوط به هر یک از سؤالات استفاده شده است. و برای نشان دادن داده های آماری سؤالات عمومی بصورت مجسم، از نمودارهای ستونی استفاده گردیده است. در این پژوهش برای تحلیل اطلاعات و آزمون فرضیه ها در سطح استنباطی با استفاده از آزمون پارامتریک پیرسون از طریق نرم افزار آماری spss، نسخه 21، استفاده شده است. بدین طریق، پس از ارائه آمار توصیفی متغیرهای تحقیق، نرمال بودن یا نبودن آنها با استفاده از روش کولموگروف – اسمیرنوف آزمون می شود در صورتی که متغیرهای تحقیق از توزیع نرمال برخوردار باشند، نوع رابطه (همبستگی) متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون های پارامتری و در غیر این صورت، با استفاده از آزمون های ناپرامتری آزمون می شود. با توجه به نتایج آزمون کولموگروف- اسمیرنف و با توجه به اینکه متغیرهای مورد نظر از توزیع غیر نرمال برخوردار هستند براي تحلیل یافته های پژوهش از آزمون اسپیرمن که از انواع آزمونهای ناپارامتریک بشمار می رود استفاده می نماییم. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که از سه حیطه ی پرسشنامه احساس نسبت به عضو پیوندی (1.نگرانی گیرنده در خصوص عضو پیوندی 2. نگرش مثبت نسبت به عضو پیوندی 3.پس زدن روانشناختی و احساس بیگانگی عضو پیوند شده) بیشترین نمره مربوط به حیطه ی دوم (نگرش مثبت نسبت به عضو پیوندی) میباشد (31/5±40/27) و کمترین نمره مربوط به حیطه ی سوم (پس زدن روانشناختی و احساس بیگانگی عضو پیوند شده) میباشد (54/3±64/14). از نظر میانگین معیار بازل نیز از نمره قابل کسب (20-0) نمره ی 93/1±01/1 کسب شده است که نشان دهنده ی پایبندی بالای بیماران به مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی میباشد. 155 نفر( 63.3% ) از نمونه ها پایبندی کامل به مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی راداشتند. و مابقی پایبندی نسبتا بالایی به مصرف داروها داشتند. همچنین نتایج مطالعه ی آزمون آماری اسپیرمن نشان می دهد که، بین هر یک از حیطه های پرسشنامه احساس نسبت به عضو پیوندی و نیز نمره کل این پرسشنامه، با میانگین نمره پرسشنامه پایبندی به مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی، ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. (p<0.01 , r=0.25) نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه که حاکی از وجود ارتباط مثبت و معنی دار بین احساسات دریافت کننده عضو پیوندی و پایبندی به مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی است باید توجه ویژه ای به احساسات بیماران نسبت به عضو پیوندی جهت افزایش کیفیت زندگی آنان گردد.