تأثیر رژیم کتوژنیک بر فاکتورهای التهابی، ساختار و عملکرد کبدی در موش‌های صحرایی نر
Abstract
با توجه به میزان چربی بالای رژیم غذایی کتوژنیک، کبد ممکن است یکی از بافت‌های مورد آسیب در اثر انباشت چربی باشد. التهاب و افزایش فاکتورهای التهابی ممکن است از مهم‌ترین عوامل دخیل در آسیب کبدی ناشی از انباشت چربی باشد که ساختار و عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تأثیر رژیم کتوژنیک بر فاکتورهای التهابی، ساختار و عملکرد کبدی در موش‌های صحرایی نر بود.
مواد و روش‌ها: اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ علوم پایه آزمایشگاهی ﺑﻮد که در دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال ۱۴۰1 انجام گرفت. این مطالعه بر روی بافت کبد 19 موش صحرایی (رت) سالم، 12 هفته‌ای SD نر در دو گروه انجام شد: 1. گروه ND (Normal Diet ad libitum): گروه کنترل با رژیم غذایی معمولی (استاندارد) (پلت نرمال) با دسترسی آزاد به آب و غذا 2. گروه KD (Ketogenic Diet): شامل نسبت 3/6: 1 چربی: [کربوهیدرات+پروتئین]: منبع چربی از بافت چربی گوسفندی و کره گیاهی (مارگارین) بود که برحسب وزن به نسبت ذکرشده با پلت نرمال مخلوط شد. مدت تجویز در تمام گروه‌ها 30 روز بود. پس از دوره تجویز، تمام رت‌ها وزن شده و بعد توسط تزریق داخل صفاقی یک دوز واحد کتامین (100 mg/kg) بیهوش شدند. نمونه‌های خون سیاهرگی گرفته شد. سرم آن‌ها توسط سانتریفیوژ با دور g 3000 به مدت 15 دقیقه جدا و در فریزر 80- درجه سانتی‌گراد تا قبل از انجام تست‌ها نگهداری شدند. رت‌ها سپس توسط یک دوز واحد کشنده از کتامین (200 mg/kg) کشته و کبد آن‌ها جدا شد. در مطالعه حاضر، از نمونه‌های سرمی و بافت کبدی فریز شده و داخل فرمالین جهت انجام تست‌ها استفاده شد. مقادیر فاکتورهای التهابی IL-6 و TNF-α توسط الایزا، سطوح سرمی بتاهیدروکسی بوتیرات، کلسترول و تری‌گلیسرید و نیز آنزیم‌های کبدی توسط اسپکتروفوتومتری و دستگاه اتوآنالایزر بیوشیمی ارزیابی شدند. ساختار کبد توسط رنگ‌آمیزی H&E و روش‌های بافت‌شناسی مورد ارزیابی قرار گرفت. نهایتاً نتایج توسط روش‌های آماری بین دو گروه اصلی مقایسه شدند.
یافته‌ها: در این مطالعه، از میان آنزیم‌های کبدی، فاکتورهای التهابی و سطح سرمی بتاهیدروکسی بوتیرات در دو گروه موردمطالعه، متغیرهای کلسترول (P<0.001)، SGPT (P<0.001)، β-hydroxybutyrate (P<0.001)، IL-6 (P=0.005)، TNF-α (P=0.002) و گرید کبد چرب (P<0.001) در گروه رژیم غذایی کتوژنیک به‌طور معناداری بیشتر از گروه رژیم غذایی معمولی بود؛ درحالی‌که سایر متغیرها ازجمله تری‌گلیسرید و SGOT بین دو گروه رژیم غذایی معمولی و رژیم غذایی کتوژنیک تفاوت معنادار آماری وجود نداشت (P>0.05)؛ همچنین بین هیچ‌کدام از متغیرهای آنزیم‌های کبدی، فاکتورهای التهابی و سطح سرمی بتاهیدروکسی بوتیرات در رت‌های تحت رژیم کتوژنیک همبستگی معناداری وجود نداشت (P>0.05).