بررسی میزان فراوانی آسم آلرژیک با تاکید بر مایت‌های گرد و غبار منازل و ساپروفیت‌های قارچی در بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی تبریز با استفاده از آزمون‌های پوستی پریک و ایمونواسی فاز جامد
Abstract
با توجه به نقش اجتناب ناپذير آلرژن هاي ناشی از مایت ها و قارچ ها در بهداشت عمومي و به ويژه نقش بارز آن در اتيولوژي آسم آلرژيک در انسان، در تحقيق حاضر براي اولين بار در تبریز از آزمون پوستي پريك با استفاده از عصاره سلولي كامل آلرژن های قارچی و مایت ها و همچنين از آزمون ايمونوكپ فادياتوپ (ImmunoCAP Phadiatop) اختصاصي سرمي IgE در تعيين ضدآلرژن ها براي اثبات نقش مایت ها و قارچ در سبب شناسي بيماري در مبتلايان به آسم آلرژيک استفاده می شود. این مطالعه با هدف برسی میزان فراوانی آسم آلرژیک با تاکید بر مایت های گرد و غبار منازل و ساپروفیت های قارچی در بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی تبریز با استفاده از آزمون های پوستی پریک و ایمونواسی فاز جامد طراحی و اجرا شد.
مواد و روشها: در این مطالعه بیماران با اختلالات تنفسی مراجعه کننده به مراکز درمانی تبریز طی دوره فصل بهار تا اواسط 1401-1400 ارزیابی شدند. اطلاعات بیماران شامل سن، جنس، علایم بالینی، آزمایشات CBC و اسپیرومتری ثبت شد. علائم تنفسي (سرفه، تنگي نفس يا سفتي قفسه سينه)، اندازه گيري هاي اسپيرومتري با و بدون برونكوديلاتورBronchodilator)) و آزمون متاکولین (Methacholine Test) در مواردي كه آزمون هاي عملكرد ريوي طبيعي بوده زير نظر پزشك متخصص انجام شد و فقط آن دسته از بيماران كه متاكولين يا آزمون عملكرد ريوي مثبت داشتند، براي ورود به مطالعه انتخاب شدند.
یافته ها: در مجموع 202 نفر بیمار با رده سنی 10 تا 85 سال که 93 نفر مذکر و 109 نفر مونث، به دنبال مشاهده علائم بالینی آلرژی تنفسی وارد مطالعه شدند. بیشترین فراوانی بیماران آسم آلرژیک با عوامل قارچ و مایت مربوط به رده سنی 25-50 سال و کمترین مقدار افراد بالای 75 سال می باشد. 44 درصد موارد با آلرژن قارچی و 56 درصد موارد با آلرژن مایت مبتلا شده بودند. عوامل آلرژن قارچی شامل آلترناریا در 64 نفر (1/14 درصد)، آسپرژیلوس در 51 نفر (2/11 درصد)، کلادوسپوریوم در 38 نفر (3/8 درصد)، پنی سیلیوم در 37 نفر (2/8 درصد) و موکور در 10 نفر (2/2 درصد)، بود و عوامل آلرژن مایت شامل درماتوفاگویید پتریسینوس در 104نفر (23 درصد)، برای درماتوفاگویید فارینا در 149 نفر (33 درصد) بود. از بیماران مورد بررسی، تعداد 14 نفر (93/6 %) دارای آسم خفیف، 73 نفر (14/36 %) آسم متوسط و 115 نفر (93/66 %) آسم شدیدداشتند. همچنین 50 نفر (75/24 %) از آن ها دارای IgE اختصاصی علیه عوامل قارچی و مایتی و 51 نفر (25/25 %) ائوزینوفیلی مثبت و 49 نفر (25/24 %) آزمون تست پوستی مثبت بوده ؛ از بین افراد دارای IgE اختصاصی مثبت نسبت به قارچ ها و مایت ها 5 نفر (10 %) دارای آسم خفیف، 15 نفر (30 %) دارای آسم متوسط، 30 نفر (60 %) آسم شدید ، 22 نفر (44 %) ائوزینوفیلی مثبت و 14 نفر (28 % ) آزمون پوستی مثبت داشتند. در سنین بین 26-50 سالگی شیوع ائوزینوفیلی (93/27 %)؛ دارای IgE اختصاصی (03/27 %) و آزمون پوستی مثبت ( 32/24 % ) در سرم بیماران مشاهده شد. آزمون آماری ارتباط معنی داری بین گروه سنی 26 تا50 سالگی و نیزIgE اختصاصی را نشان داد (022/0P=) و در مقایسه واکنش IgE اختصاصی مثبت و ائوزینوفیلی هم تفاوت معنی داری آماری مشاهده شد (001/0p<).