طراحی اپلیکیشن و گجت همراه برای سالمندان و افراد ناتوان

Abstract

مقدمه افزایش بقا و حفظ و بهبود کیفیت زندگی دو هدف مهم در درمان و حتی مرحله بعد از درمان در هر بیمار است(HRQol).(1) بیماری‌های غیرواگیری مثل نارسایی احتقانی قلبی (Cognitive Heart Failure)(2)، دیابت ملیتوس (DM2)(3)، بیماری‌های کلیوی و ... که در افراد سالمند بسیار شایع و با ناتوانی عملکردی همراه است، منجر به بستری شدن مکرر این افراد در بیمارستان‌ها می‌شود. همچنین فرد در طول زندگی به خصوص با افزایش سن ممکن است با ناتوانی‌ها، وابستگی به اطرافیان، نیاز به مراقبت طولانی مدت، انزوا و تنها زندگی کردن روبرو شود. (4)افراد سالمند گروه به شدت آسیب‌پذیری هستند و با مشکلات سلامتی زیادی مانند آسیب‌های لگن به دلیل افتادن، هیپوگلیسمی (افتادن قند خون) در افراد مبتلا به دیابت، سکته مغزی و ایست قلبی خارج از بیمارستان دست و پنجه نرم می‌کنند.(5) این افراد که از لحاظ بالینی ضعیف و حساس هستند، هر لحظه ممکن است به کمک‌های اورژانسی نیاز پیدا کنند. بر اساس مقاله‌ای که توسط چند اساتید از دانشگاه Taylor’s Subang Jaya در مالزی من باب هشداردهنده‌های هوشمند برای افراد سالمند منتشر شده، افراد سالمندی که مستقل و تنها زندگی می‌کنند بیشتر از سایر جمعیت سالمندان به مراقبت و توجه بیشتر نیاز دارند و در معرض خطرات زیادی هستند. طبق این نشریه، با افزایش درصد جمعیت سالمندان، اگر کاری برای زندگی مستقل سالمندان انجام نگیرد، اقتصاد و توان اجتماعی این کشور متاثر می‌شود، زیرا در غیر این صورت تمرکز و بودجه به جای رشد کشور بیشتر برای تامین نیازهای سالمندان اختصاص می‌یابد. (6) طبق مقاله‌ی Manohara R et al که در سال 2014 منتشر کرد انتظار می‌رود آمار سالیانه شکستگی لگن در جهان تا سال 2025 به 2.6 میلیون و تا سال 2050 به 4.5 میلیون برسد. (7) این شکستگی‌ها در اثر حوادث رانندگی و افتادن اتفاق می‌افتد و در یک لحظه توانایی حرکت را از فرد سالمند را به کلی می‌گیرد. در چنین شرایطی فرد سالمند نیاز به کمک‌های اورژانسی سریع پیدا می‌کند و اگر فرد سالمند در مکانی مثل خانه تنها باشد دسترسی او به این کمک‌ها با توجه به اینکه توانایی بلند شدن و تماس گرفتن با بخش اورژانس را ندارد تقریبا به صفر می‌رسد.(8) بر اساس گزارشات 10 درصد افراد سالمند در راه رفتن در اتاق، 25 درصد قادر به راه رفتن نیستند و 30 درصد آنها نمی‌توانند از پله‌ها بالا بروند. بروز اتفاقاتی مثل افتادن توانایی این افراد را بیش از این پایین می‌آورد. علی رغم اینکه واحدهای مراقبت بیماری‌های کرونری و روش‌های درمان و مراقبت از بیماران مربوطه پیشرفت کرده‌اند، انفارکتوس حاد میوکارد یا سکته قلبی از دلایل اصلی مرگ و میر پیش بیمارستانی به شمار می‌رود. همچنین فاصله زمانی بین پیدایش علائم انفارکتوس تا رسیدن بیمار به بخش اورژانس و شروع درمان از اهمیت بالایی برخوردار است و وجود دسترسی راحت بیمار در معرض خطر یا با علائم واضح این بیماری به تماس با این بخش، این فاصله زمانی را به حداقل می‌رساند و شانس زنده ماندن بیمار افزایش پیدا می‌کند.(9) همچنین قابل ذکر است که بیماران دارای ناتوانی همراه با محدودیت حرکت و معلولیت (مثل فلج اسپاینال، پارکینسون پیشرفته، مالتیپل اسکلروزیس پیشرفته و همچنین افراد دارای نقص عضو) در هر شرایط اورژانسی مثل حمله قلبی یا افتادن (از ویلچر، تخت خواب و ...) نیاز به کمک خارجی فوری دارند و وضعیت افراد دارای معلولیت در هر لحظه نمیتواند توسط افراد دیگر خانواده به طور دائم نظارت شود.(10) با پیشرفت تکنولوژی، دستگاه‌های الکترونیکی پزشکی، می‌توانند ارائه مراقبت به بیمار و نتایج آن را بهبود ببخشد.(11) علوم پزشکی و مهندسی از گذشته در خدمت جوامع گوناگون بوده تا بتوانند میزان مشکلات و عوارض متنوع ناشی از افزایش سن را به حداقل رسانده یا بطور کامل درمان نماید.(12) در سال‌های اخیر، توسعه اینترنت اشیا و دستگاه‌های فیزیکی متصل به هم و نمایش مجازی آنها، روندی رو به رشد داشته است. به موجب این روند دامنه وسیعی از محصولات و خدمات جدید بالقوه در حوزه‌های مختلفی از جمله خانه‌های هوشمند، سلامت الکترونیکی و سایر حوزه‌ها ایجاد شده است. (13) امروزه انقلاب دیجیتالی و فناوری‌های جدید همه رفتارها و سبک زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. اینترنت اشیا (IoT) از جمله این فناوری‌هاست که به زبان ساده ارتباط سنسورها و دستگاه‌ها با شبکه‌ای (اینترنت) است که از طریق آن می‌توانند با یکدیگر و با کاربران خود در تعامل باشند.(14) این فناوری جدید در حوزه پزشکی باعث ارتقای کیفیت مراقبت ارئه شده از طریق جمع‌آوری داده‌های بیشتر در مورد بیماران می‌گردد. برای مثال سنسورها و ابزارهایی هوشمند و سیستم‌های هشداردهنده موارد اورژانسی امروزه داده‌هایی مانند وضعیت سلامت عمومی بیماران و واکنش‌های آلرژیک آنان و آزمایشات را جمع‌آوری و پردازش می‌کنند که در نهایت پزشکان و سایر اعضای کادر درمان را در اثربخش شدن مراقبت ارائه شده، ارائه کمک‌های به موقع و مرتبط و همچنین جلوگیری از عود بیماری‌های مزمن یاری می‌رساند.(13) در دنیای امروز، توسعه فناوری‌های نوین و بهره‌گیری از آن‌ها در حوزه‌های مختلف زندگی انسان‌ها را به چالش کشیده است. یکی از این چالش‌ها، توجه به نیازهای افراد معلول و سالمند و توسعه ابزارها و سیستم‌هایی است که به افراد در شرایط اضطراری و نیازهای روزمره‌شان کمک کنند. پروژه‌ی «گجت همراه برای افراد سالمند و ناتوان» به منظور پاسخ به این نیازهای اساسی طراحی شده است. این پروژه، شامل اپلیکیشن اندروید، برد الکترونیکی و برنامه‌نویسی بورد با هدف ایجاد یک سیستم جامع و همراه با قابلیت‌های فوریت در مواقع اضطراری و همچنین کاربری روزمره افراد سالمند و معلول است.