ارتباط علائم زودرس یائسگی، عملکرد جنسی و سطح سرمی دی هیدرو اپی آندروسترون با نمره اضطراب در زنان یائسه مراجعه‌کننده به مراکز سلامت شهر تبریز

Abstract

اضطراب به‌طور مستقل با اختلال شدید کیفیت زندگی و علائم شدید یائسگی همراه است. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط علائم زودرس یائسگی، عملکرد جنسی و سطح سرمی دی هیدرو اپی آندروسترون با نمره اضطراب در زنان یائسه مراجعه‌کننده به مراکز سلامت شهر تبریز بود. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه مشاهده‌ای از نوع مقطعی که جمعیت هدف آن کلیه زنان یائسه 60-50 ساله تحت پوشش مراکز بهداشتی- درمانی شهر تبریز در سال 1400 بود. با توجه به اینکه زنان در دوران یائسگی در مراکز بهداشتی دارای پرونده می‌باشند، تعداد 117 نفر زن 60-50 ساله با نمره اضطراب خفیف تا متوسط تحت پوشش این مراکز که معیارهای ورود به مطالعه را داشته باشند، نمونه پژوهش را تشکیل دادند. نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس بود. برای افراد داوطلب بعد از توضیح اهداف و رضایت آگاهانه کتبی، پرسشنامه اضطراب بک І (دامنه نمرات بین 63-0) از طریق مصاحبه تکمیل شد و درصورتی‌که بر اساس پرسشنامه اضطراب دارای اضطراب خفیف و متوسط بوده و واجد شرایط مطالعه، وارد مطالعه شدند. سپس پرسشنامه علائم یائسگی گرین (دامنه نمرات بین 63-0) و پرسشنامه عملکرد جنسی FSFI (دامنه نمرات بین 36-2) تکمیل شد. سپس سطح سرمی (DHEA) Dehydroepiandrosterone به روش الایزا توسط کیت منوبایند سنجیده شد. یافته‌ها: در این مطالعه، میانگین (انحراف معیار) نمره کل عملکرد جنسی (FSFI) و علائم یائسگی (Greene) افراد موردمطالعه، به ترتیب 12/19 (0/6±) و 78/23 (5/9±) بود. همچنین در این افراد، میانگین (انحراف معیار) نمره اضطراب بک (BECK)، 51/15 (1/6±) و میانگین (انحراف معیار) سطح سرمی دی هیدرو اپی آندروسترون (DHEA)، 52/71 (6/28±) میکروگرم بر دسی‌لیتر بود. با تعدیل متغیر مخدوشگر سن و سطح تحصیلات، از میان متغیرهای مربوط به عملکرد جنسی (FSFI)، هیچ‌کدام از آن‌ها با نمره اضطراب بک (BECK) ارتباط معنادار آماری وجود نداشت (P>0.05). همچنین با تعدیل متغیر مخدوشگر سن و سطح تحصیلات، از میان متغیرهای مربوط به علائم یائسگی (Greene)، نمره کل علائم یائسگی (Greene) (r=0.535; P<0.001) و زیردامنه‌های اضطراب (r=0.448; P<0.001)، افسردگی (r=0.344; P<0.001)، نشانه‌های جسمی (r=0.509; P<0.001) با نمره اضطراب بک (BECK) ارتباط معنادار آماری مثبت وجود داشت؛ ولی بین زیردامنه نشانه‌های وازوموتور و جنسی با نمره اضطراب بک (BECK) ارتباط معنادار آماری وجود نداشت (P>0.05). نهایتاً با تعدیل متغیر مخدوشگر سن و سطح تحصیلات نیز بین سطح DHEA با نمره اضطراب بک (BECK) ارتباط معنادار آماری منفی وجود داشت (r=-0.754; P<0.001). نمره اضطراب توانست علایم یائسگی و زیردامنه های آن به غیر از حیطه جنسی و سطح DHEA را پیش بینی کند.