طراحی و اعتباربخشی روش آنالیز ریواروکسابان در سرم و بازدم
Abstract
مقدمه: ریواروکسابان، دارویی که در فیبریلاسیون دهلیزی قلبی و پیشگیری از حوادث ترومبولیک بعد از جراحی لگن وزانو به کار می رود. بدلیل داشتن عوارض شایع خونریزی گوارشی و مغزی، یافتن روشی برای تعیین مقدار این دارو در نمونه های بیولوژیکی بیماران ضروری می باشد.هدف: هدف از مطالعه حاضر طراحی و اعتبار بخشی یک روش آنالیز برای تعیین مقدار ریواروکسابان در سرم و بازدم است.روش کار: بعد از طراحی آپتامر اختصاصی ریواروکسابان توسط روش سلکس، از الکترودهای Indium tin oxide coated polyethylene terephthalate film (ITO-PET) جهت ساخت زیست حسگر الکتروشیمی برای شناسائی و تعیین مقدار ریواروکسابان استفاده شد. در پروژه اول الکترود هیدروکسیله شده با نانوذرات طلا (در حضور افزودنی CTAB و آرژینین) اصلاح و سپس اتصال آپتامر از طریق پیوند Au-S انجام شد. در پروژه دوم، پلی تولوئیدن بلو بعنوان یک پلیمر الکتروفعال واصلاح شده با نانو ذرات نقره جهت تهیه بستر مناسب برای تثبیت آپتامر استفاده و مبدل مربوطه ساخته شد. زیست حسگرها برای آنالیزکمی ریواروکسابان با استفاده از تکنیک های الکتروشیمیایی (ولتامتری چرخه ای، ولتامتری موج مربعی، ولتامتری پالسی تفاضلی وکرونوآمپرومتری) مورد استفاده قرارگرفتند.یافته ها: برای اولین بار آپتامر اختصاصی ریواروکسابان را انتخاب و شناسایی کردیم که می تواند با میل ترکیبی بالا به ریواروکسابان متصل شود. سپس این آپتامر برای طراحی یک زیست حسگر الکتروشیمیایی برای شناسایی ریواروکسابان استفاده شد. میزان LOD برابر با 03/6 نانومولار با محدوده خطی 500-10 نانومولار بود.نتیجه گیری: مطابق نتایج حاصله، آپتامر طراحی شده توانست بعنوان یک گیرنده زیستی جهت ساخت زیست حسگر برای شناسائی انتخابی و حساس داروی ریواروکسابان در نمونه های بیولوژیکی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به قابل حمل بودن حسگرهای مهندسی شده و نتایج تجزیه ای قابل مقایسه با سایر روشهای تجزیه ای برای شناسائی و تعیین مقدار ریواروکسابان، میتوان انتظار داشت که در آینده بتوان از این ابزار الکترونیکی جهت آنالیز روتین داروی مذکور (البته با بهبود بخش معتبر سازی) استفاده نمود.