پروفایل های غلظت فنی توئین در نمونه های زیستی (بیولوژیکی)
Abstract
مقدمه و هدف: صرع چهارمین بیماری شایع عصبی است که تقریباً 1% بار جهانی بیماری را به خود اختصاص می دهد. فنی توئین به طور گسترده به عنوان سنگ بنای دارویی برای پیشگیری و درمان این مشکل در تمام گروه های سنی استفاده می شود. با این وجود، رفتار فارماکوکینتیک فنی توئین پیچیده است و درجه بالایی از تنوع بین فردی را نشان می دهد. علاوه بر این، تنظیم دوز مناسب به دلیل اتصال بالا (≈90٪) و متغیر پروتئینی آن مختل می شود. بنابراین، توافق عمومی بر این است که تنظیم دوز فنی توئین، به ویژه در بیماران بدحال، بهتر است بر اساس مانیتورینگ درمانی دارو (TDM) فردی سازی شود؛ و به عنوان یک داروی خط اول با فارماکوکینتیک غیر معمول و اتصال پروتئینی بالا، TDM فنی توئین، به ویژه اندازه گیری کسر باقی مانده غیرمتصل/آزاد فنی توئین (فرم فعال دارویی فنی توئین) باید برای کمک به کلینیسین درمانگر انجام شود. با این حال، به طور معمول، غلظت کلی سرمی برای مانیتورینگ فنی توئین استفاده می شود. بنابراین، غلظت دارو باید در نمونه های جایگزین بهتر در مقایسه با سرم، مانند میعانات تنفسی بازدمی (EBC) یا ادرار، که غلظت داروی آزاد را منعکس می کنند و می توانند به صورت غیر تهاجمی جمع آوری شوند، اندازه گیری شود. هدف از مطالعه حاضر مقایسه نمونهها (مایع مغزی-نخاعی (CSF)، سرم، EBC و ادرار) برای اندازهگیری سطوح درمانی فنیتوئین و اعتباربخشی استفاده بالقوه از EBC و/یا ادرار به عنوان نمونه جایگزین برای TDM فنی توئین است.
روش کار و مواد: در مجموع 17 بیمار دریافت کننده فنی توئین برای پیشگیری از تشنج پس از آسیب مغزی (به دلیل ضربه به سر یا جراحی های مغز) و دارای درن بطنی خارجی (EVD) در بخش های جراحی مغز و اعصاب بیمارستان امام رضا، تبریز، ایران، انتخاب شدند. غلظت های CSF، سرم، ادرار و EBC فنی توئین توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا-طیف سنج جرمی پشت سر هم (HPLC-MS/MS) در حالت یونیزاسیون مثبت اندازه گیری شد. در نهایت، ارتباط بین غلظت فنی توئین در آن نمونههای زیستی اندازهگیری شده و علاوه بر این، ارتباط بین غلظتها و ویژگیهای دموگرافیک بیماران مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: غلظت های سرمی تحت تأثیر سن یا شاخص توده بدنی (BMI) نبودند. ارتباط قوی و معنیداری بین سطوح فنی توئین در CSF و سرم (r=0.83, p=0.0005)، بین سطوح سرمی و ادرار (r=0.73, p=0.003)، و بین سطح CSF و ادرار (r=0.64, p=0.013) وجود داشت.