مطالعه اکتشافی موانع و تسهیلگرهای حضور سالمندان در مرکز دوستدار سالمند شهرستان هشترود
Abstract
چکیده:
مقدمه: افزایش جمعیت سالمندان و توجه به نیازهای این قشر مستلزم استفاده از مدل های مراقبتی متنوع است. تاسیس مراکز مراقبت روزانه به عنوان یکی از مدل های مراقبتی سالمندان دارای اهمیت زیادی می باشد. به طور معمول در کشورهای با درآمد متوسط میزان مشارکت سالمندان برای حضور در این مراکز کمتر از حد مورد انتظار است؛ لذا مطالعه حاضر با هدف تبیین موانع و تسهیلگرهای حضور سالمندان در مراکز دوستدار سالمند انجام گرفت.
روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوای قراردادی است.. مشارکت کنندگان، سالمندان مراجعه کننده به مراکز دوستدار سالمند شهرستان هشترود و متخصصین شاغل در این مراکز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و با رعایت حداکثر تنوع دعوت به شرکت در مطالعه شدند. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته انفرادی گردآوری و به طور همزمان تحلیل شد. برای مدیریت تحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA نسخه ۱۰ استفاده شد.
یافته¬ها: دو طبقه اصلی و زیرطبقات مربوط به آن ها شامل موانع فردی و خانوادگی، موانع فرهنگی، موانع ساختاری و موانع عملکردی به عنوان موانع حضور سالمندان و اطلاع رسانی و آگاه سازی شهروندان در زمینه فعالیتهای مرکز، به کار گیری نیروی انسانی متخصص، حمایت طلبی و تقویت همکاری های بین بخشی، تامین فضای فیزیکی و امکانات رفاهی، استفاده از توانمندی های بالقوه سالمندان در اجرای برنامه ها، برگزاری برنامه ها متناسب با علایق و شرایط سالمندان، به کار گیری مشوق ها و نیروهای انگیزشی و برگزاری برنامه های آموزشی به عنوان تسهیلگرهای حضور و مشارکت سالمندان در مراکز مذکور استخراج شد.
نتیجه¬گیری: میزان مشارکت و حضور فعال سالمندان در مراکز دوستدار سالمند متاثر از عوامل گوناگون در حوزههای درون فردی، محیطی، فرهنگی- اجتماعی و ساختاری است. توجه به مشکلات و چالش های پیش رو که رفع آنها مستلزم فراخوان عمومی در خصوص برنامه های کانون ازطریق فضای مجازی، رسانه های عمومی و تبلیغات محیطی است و همچنین استفاده از نیروهای متخصص حوزه سالمندی در اجرای برنامه ها و همکاری های بین بخشی به منظور استفاده از پتانسیل سایر ارگانها در راستای ادغام و تلفیق برنامه های سازمان های مختلف در جهت پیشبرد اهداف مرکز حائز اهمیت می باشد. در نظرگرفتن ساختمان مجزا و متناسب سازی ساختمان با توجه به شرایط سالمندان، استفاده ازمحیط های غیر رسمی و فضای آزاد در اجرای برنامه های مختلف، استفاده از تجربیات ونظرات سالمندان توانمند و فعال در اجرای برنامه های مختلف و اداره بخشی از فعالیتهای مرکز توسط سالمندان، از جمله راهکارهایی می باشد که مشارکت کنندگان به آن اشاره کرده اند. توجه به بیماریها و مشکلات سالمندان در مدت زمان اجرای برنامه ها، توجه به توانایی های سالمندان در انتخاب روش های آموزشی، اجرای برنامه های مکمل یاری و مشاوره تغذیه، برگزاری آموزش های همگانی و هدفمند، استمرار در اجرای برنامه های آموزشی از خواسته های مشارکت کنندگان است. تغییر نگرش افراد جامعه درباره حضور سالمندان در مرکز دوستدار سالمند، ایجاد اعتماد به برنامه های مرکز دوستدار سالمند، و همچنین تخصیص بودجه اختصاصی برای مراکز دوستدار سالمند مهم و ضروری می باشد.
کلیدواژه¬ها: سالمندان - مراکز دوستدار سالمند-موانع-تسهیلگر