تأثیر مکمل‌یاری پروبیوتیک هفت سویه بر نشان‌گرهای پرواکسیدانی و آنتی‌اکسیدانی سرم در بیماران دچار ترومای سر، بستری در بخش مراقبت‌های ویژه: کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل‌دار

Abstract

چکیده زمینه و اهداف: آسیب تروماتیک مغزی (TBI) یکی از علل اصلی مرگ و میر و ناتوانی در سراسر جهان است. در TBI، آبشارهای بیوشیمیایی در پاسخ به آسیب اولیه و ثانویه با ایجاد استرس اکسیداتیو و التهاب، نهایتاً منجر به اختلال در عملکرد عصبی و مرگ می¬شوند. پروبیوتیک¬ها با استفاده از مسیرهای گوناگون و متابولیت‌های تولید شده توسط باکتری¬ها، فعالیت‌های آنتی‌اکسیدانی ارگانیسم را تحت تأثیر قرار داده و می‌توانند با تنظیم و کاهش استرس اکسیداتیو به بهبودی بیماران بدحال کمک کنند. مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین تأثیر مکمل‌یاری پروبیوتیک بر نشان‌گرهای پرواکسیدانی و آنتی‌اکسیدانی سرم در بیماران مبتلا به TBI انجام شد. روش¬ کار و مواد: کارآزمایی بالینی تصادفی شده‌ی حاضر بر روی 40 بیمار بدحال بستری در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) انجام شد. بیماران به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند: (1) گروه پروبیوتیک (دریافت کننده‌ی درمان استاندارد به اضافه‌ی چهار کپسول پروبیوتیک 7-سویه، N=20)، (2) گروه دارونما (دریافت کننده‌ی درمان استاندارد به اضافه‌ی چهار کپسول دارونما حاوی 300 میلی‌گرم نشاسته‌ی ذرت،N=20 ) به مدت 14 روز نشان‌گرهای پرواکسیدانی (مالون دی آلدهید و اکسید نیتریک)، نشان‌گرهای آنتی‌اکسیدانی (فعالیت آریل استراز و ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی) و دریافت رژیم غذایی از درشت‌مغذی‌ها، ویتامین¬ها و مواد معدنی آنتی‌اکسیدانی (ویتامین A، E، C و روی، مس، و سلنیوم) و فیبر غذایی در ابتدا و انتهای مداخله ارزیابی شدند. یافته¬ها: نتایج مطالعه نشان داد که مکمل پروبیوتیک به مدت 14 روز به طور معنی‌دار باعث افزایش دریافت انرژی و ریزمغذی‌ها گردید. گرچه از نظر نشان‌گرهای استرس اکسیداتیو، کاهش معنی‌دار NO سرم (02/0=p) و افزایش فعالیت آریل‌استراز در گروه دارونما و کاهش فعالیت آریل‌استراز در گروه پروبیوتیک مشاهده شد ولی در انتهای مطالعه، پس از کنترل عوامل مخدوش‌گر جنس، مقادیر پایه و تفاوت انرژی دریافتی، تنها تفاوت معنی‌داری در فعالیت آریل‌استراز بین دو گروه معنی‌دار بود (02/0=p). همچنین، ارتباط معنی‌داری بین نمایه‌های استرس اکسیداتیو و مواد مغذی آنتی‌اکسیدانی یافت نشد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد که مکمل‌ پروبیوتیک 7-سویه به مدت 14 روز می‌تواند باعث بهبود دریافت‌های غذایی و ریزمغذی‌های آنتی‌اکسیدانی شده و بدون تأثیر بر وضعیت استرس اکسیداتیو در بیماران TBI بوده و احتمالاً بتوان آن را به عنوان یک مکمل کمکی در درمان در نظر گرفت. کلمات کلیدی: پروبیوتیک، آسیب مغزی تروماتیک، واحد مراقبت‌های ویژه، استرس اکسیداتیو، پرواکسیدان، آنتی‌اکسیدان