بررسی و مقایسه سطوح ادراری 8-هیدروکسی-2-داکسی¬گوانوزین و ایزوپروستان-F2a در مردان فوتبالیست و مردان سالم غیرورزشکار و ارتباط آنها با شاخص¬های التهاب غذایی و ظرفیت کل آنتی¬اکسیدانی رژیم غذایی

Abstract

دمه و هدف: در صورت عدم تعادل بین تولید و حذف گونه¬های فعال اکسیژن، استرس اکسیداتیو ایجاد خواهد شد. در فوتبال نیز متعاقب تلاش¬ها و فعالیت¬های بدنی، وضعیت التهاب و استرس اکسیداتیو القا می-شود. رژیم¬های غذایی غنی از آنتی¬اکسیدان¬ها و مواد غذایی ضدالتهاب به عنوان یک استراتژی مهم جهت کنترل این وضعیت استرس اکسیداتیو و التهاب در نظر گرفته می¬شوند. 8-هیدروکسی-'2-داکسی‌گوانوزین (8-OHdG) و ایزوپروستان-F2alpha (F2a-IP) از شاخص¬های معتبر سنجش وضعیت اکسیداتیو در بدن هستند. شاخص التهاب رژیم غذایی (DII) معیاری معتبر جهت ارزیابی میزان التهاب¬زایی یک رژیم غذایی است، و ظرفیت کل آنتی¬اکسیدانی رژیم غذایی (DTAC) ابزاری مفید جهت ارزیابی اثر ترکیبی آنتی-اکسیدان های رژیم غذایی بر وضعیت اکسیداتیو بدن می¬باشد. از این رو، مطالعه حاضر با هدف بررسی سطوح ادراری 8-OHdG و F2a-IP و شاخص¬های DII و DTAC در مردان فوتبالیست و مردان سالم غیرورزشکار، و همچنین بررسی ارتباط بین 8-OHdG و F2a-IP با DII و DTAC انجام گرفت. رو¬ش کار و مواد: در مطالعه توصیفی-تحلیلی حاضر، 45 مرد فوتبالیست و 45 مرد سالم غیر¬ورزشکار، که دو گروه بر اساس سن و شاخص توده بدنی همسان فرد به فرد بودند، شرکت کردند. پرسشنامه¬های اطلاعات فردی و عمومی، پرسشنامه بین¬المللی فعالیت بدنی، و پرسشنامه بسامد خوراک (FFQ) نیمه کمی 168 آیتمی تکمیل شدند. اندازه¬گیری¬های آنتروپومتریک انجام شده و ترکیب بدن با روش آنالیز مقاومت بیوالکتریک (BIA) سنجش شد. نمونه¬های ادرار ناشتا برای اندازه¬گیری سطوح 8-OHdG و F2a-IP جمع آوری و با روش ELISA آنالیز شدند. امتیاز DII و DTAC (بر اساس سه روش قدرت آنتی¬اکسیدانی احیا کننده آهن (FRAP)، ظرفیت جذب رادیکال اکسیژن (ORAC)، و روش پارامتر مجموع به دام انداختن رادیکال آزاد توسط آنتی¬اکسیدان (TRAP)) براساس اطلاعات بدست آمده از FFQ برآورد شدند. با توجه به وجود همسان‌سازی در طراحی مطالعه، از روش معادلات برآوردیابی تعمیم¬ یافته (GEE) برای آنالیز نتایج مطالعه حاضر استفاده شد.

یافته ها: براساس یافته¬ها، سطوح 8-OHdG (001/0>p ؛25/8-=β) و F2a-IP (001/0>p ؛46/98-=β) به طور معناداری در گروه فوتبالیست کمتر از گروه غیر¬ورزشکار بود. گروه فوتبالیست در مقایسه با گروه غیر-ورزشکار، امتیاز DII کمتر (001/0>p ؛06/2-=β)، و امتیاز FRAP (001/0>p ؛37/2=β)، ORAC (001/0>p ؛36/4=β) و TRAP (001/0>p ؛44/3=β) بیشتری داشتند. در کل شرکت¬کنندگان (90=n) شاخص¬های تغذیه‌ای ارتباط¬های معناداری با نشانگرهای زیستی اکسیداتیو نشان دادند. ارتباط مثبت معناداری بین DII با 8-OHdG (001/0>p ؛25/2=β) و همچنین با F2a-IP (001/0>p ؛34/28=β) نشان داده شد. علاوه بر آن، بین FRAP (001/0>p ؛42/1-=β)، ORAC (001/0>p ؛67/0-=β) و TRAP (001/0>p ؛78/0-=β) با 8-OHdG ارتباط منفی معناداری مشاهده شد. همچنین بین FRAP (001/0>p ؛34/17-=β)، ORAC (001/0>p ؛08/8-=β) و TRAP (001/0>p ؛28/9-=β) با F2a-IP نیز ارتباط منفی معنادار وجود داشت. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که سطح نشانگرهای ادراری آسیب اکسیداتیو DNA و لیپید در بازیکنان فوتبال در مقایسه با افراد غیر¬ورزشکار همسان پایین¬تر بوده و همچنین رژیم غذایی آنها ضد¬التهابی¬تر و پتانسیل آنتی¬اکسیدانی رژیم غذایی آنها بیشتر است. به نظر می¬رسد که پیروی از یک رژیم غذایی ضدالتهاب و همچنین غنی از آنتی¬اکسیدان ممکن است با اثر کاهشی بر استرس اکسیداتیو در بدن اثرات مفیدی در پی داشته باشد. کلمات کلیدی: استرس اکسیداتیو، 8-هیدروکسی-'2- داکسی‌گوانوزین ، ایزوپروستان-F2a، شاخص التهاب رژیم غذایی، ظرفیت کل آنتی¬اکسیدانی رژیم غذایی، فوتبال