وضعیت تغذیه ای و سطح سرمی برخی ریزمغذی ها و ارتباط آنها با برخی پیامد های مادری، جنینی و نوزادی در زنان باردار نوجوان: یک مطالعه آینده نگر

Abstract

چکیده فارسی مقدمه: حاملگی در سنین نوجوانی (19-10 سال) به عنوان یک چالش جهانی مطرح می باشد. عوارض بارداری و زایمان، مهم ترین علت مرگ در دختران 15 تا 19 ساله در جهان است. مطالعات نشان می دهند که سوء تغذیه و کمبود برخی ریز مغذی های در دوران بارداری نیز احتمال بروز پیامدهای ناگوار مادری- جنینی را افزایش می دهند. این مطالعه با هدف تعیین وضعیت تغذیه ای و سطح سرمی برخی ریزمغذی ها در زنان باردار نوجوان و ارتباط کمبود ریزمغذی ها با برخی پیامدهای مادری، جنینی و نوزادی انجام شد. روش کار: این مطالعه آینده نگر بر روی200 نفر از نوجوانان 19-11 ساله با بارداری سالم با سن بارداری32 تا 26 هفته انجام شد. مشارکت کنندگان تحت پوشش 93 مرکز بهداشتی در شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی واقع در شمال غربی ایران بودند. زنان واجد شرایط، پس از امضای فرم های رضایت آگاهانه، پرسشنامه جمعیت شناختی مادران و پرسشنامه ثبت غذایی را تکمیل کردند. پس از آن نمونه خون وریدی جهت تعیین سطح سرمی ریزمغذی ها اخذ گردید. کلیه شرکت کنندگان تا یک ماه بعد از زایمان مورد پیگیری قرار گرفتند. یافته ها: میانگین (انحراف معیار) سنی زنان (3/1) 6/17 سال بود. یک سوم (34%) زنان افزایش وزن بیش از حد طبیعی و 10% کمتر از حد طبیعی طی بارداری داشتند. دریافت (رژیم غذایی و مکملها) روی و فولات در تمامی، منیزیم در 96%، کلسیم در 5/72 % و ویتامین D در 94% زنان کمتر از مقدار توصیه شده بود. سطح سرمی ویتامین D در 92% زنان و سطح سرمی فولات در 5/39% و روی در 5/37% زنان پایین تر از محدوده طبیعی بود. سطح سرمی فریتین، آهن، منیزیم، مس و کلسیم در بیشتر زنان در محدوده طبیعی بود. در زنان با کمبود سطح سرمی ویتامین Dفراوانی سزارین و زایمان زودرس بطورمعنی داری بالاتر بود. هر چهار مورد مرگ داخل رحمی در گروه با کمبود ویتامین D رخ داد. سطح سرمی ویتامین Dو فریتین در مادران دارای نوزاد با وزن کم هنگام تولد به طور معنی داری پایین تر بود. میان سطح سرمی فریتین و قد و دور سر نوزاد و نیز میان سطح سرمی مس و وزن نوزاد ارتباط آماری معنی دار وجود داشت (P<0.05). سطح سرمی روی و هموگلوبین با هیچ یک از پیامد های مادری و نوزادی ارتباط معنی دار آماری نداشت. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه بیانگر بالا بودن فراوانی کمبود دریافت روی، فولات، منیزیم، کلسیم و ویتامین D از طریق رژیم غذایی و مکمل ها و نیز سطح سرمی پایین ویتامین D و فولات و روی در زنان باردار نوجوان می باشد.کمبود ریزمغذی های ویتامین D، فریتین و فولات مادر با برخی پیامدهای نامطلوب مادری و نوزادی همبستگی دارد. لازم است مسئولین سیستم بهداشتی کشور با اتخاذ سیاست های بهداشتی مناسب تر و کارکنان سلامت با تاکید بیشتر در مورد روش تغذیه مناسب در دوران بارداری به زنان باردار نوجوان و خانواده آنها از کمبودهای تغذیه ای این گروه از زنان و پیامدهای ناگوار مادری و نوزادی متعاقب آن پیشگیری نمایند.