ارزشیابی فرایند برنامه ملی خودمراقبتی در حیطه اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان بوکان

Abstract

امروزه مشارکت اجتماعی بخش اساسی سلامت جامعه و برنامه های توسعه ای است. علی رغم انجام مطالعات مفید و موثر در خصوص خود مراقبتي فردی و سازمانی، مطالعه ای در حیطه خودمراقبتی اجتماعی صورت نگرفته است. لذا مطالعۀ حاضر با هدف ارزیابی فرایند برنامه ملی خودمراقبتی در حیطه اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان بوکان انجام گرفت. روش کار: این تحقیق توصیفی در در 64 خانه بهداشت که زیر نظر12 مرکز جامع سلامت شهرستان بوکان و مرکز بهداشت شهرستان بوکان است انجام گرفت. روش نمونه گیری سرشماری بود به طوریکه از همه خانه های بهداشت موجود در بوکان اطلاعات مورد نیاز در 5 سال گذشته (1399-1394) استخراج گردید. برای جمع آوری داد ها از چک لیست استفاده شد که بر اساس اهداف و سیاستهای موجود برنامه ملی خود مراقبتی اجتماعی وزارت بهداشت، توسط تیم تحقیق طراحی شد. سپس یک تیم تخصصی ارزشیابی (اپیدمیولوژیست، متخصص ارتقا سلامت، مدیران اصلی برنامه، مدیران اجرایی برنامه، کارشناس مسئول برنامه) اطلاعات را مرور و چک لیست را تکمیل نمودند. نتایج : داده های جمع آوری شده نشان داد که فرایند برنامه ملی خودمراقبتی در حیطه اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان بوکان به خوبی اجرا می گردد. به طوریکه کفایت منابع اجرایی و منابع مدیریتی و مالی برای طرح ریزی و اجرای برنامه ملی خود مراقبتی اجتماعی در مناطق روستایی بوکان ، ارزشیابی دقت و رعایت زمان بندی اجرای برنامه ، طرح ریزی، اجرا و ارزشیابی برنامه, تطابق دستورالعمل اجرایی با اهداف کلی و اختصاصی, تطابق دستورالمل اجرایی با سیاست ها واستراتژی ها، صحت انتخاب جمعیت هدف مشمول، تعداد کارگاه های برنامه عملیاتی مشارکتی برای اعضاء شورا از زمان شروع برنامه و تعداد ارزشیابی خارجی انجام شده از عملکرد شوراها از ابتدای برنامه در حد مطلوب بود(50% و بیشتر). اما پیش بینی (0%) و تخصیص منابع مالی(2%) برای طرح ریزی و اجرای برنامه و نیز در عضویت شورا ها در سامانه خود مراقبتی اجتماعی( پورتال ملی خود مراقبتی جهت دریافت بسته های آموزشی(7/4%) در حد مطلوب نبود. نتیجه گیری: فرایند برنامه ملی خودمراقبتی در حیطه اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان بوکان در اکثر آیتم های مربوطه به خوبی اجرا می گردد. بنابراین محققین، متخصصان و سیاستگذاران سلامت باید با تداوم فعالیتهای مربوط به خودمراقبی اجتماعی به ویژه در مناطق روستایی، در راستای سرمایه گذاری برای جذب همکاری اعضای شوراهای اسلامی، به عنوان یک شتاب دهنده و تسهیلگر در بهبود مشارکت اجتماعی و درنتیجه کیفیت زندگی و سلامت مردم، برنامه ریزی ها و سیاستگذاری مورد نیاز آتی را طراحی و اجرا نمایند.