تأثیر روغن سیاه دانه بر بی اختیاری ادراری و کیفیت زندگی در زنان یائسه: یک کارآزمایی تصادفی کنترل شده سه سوکور

Abstract

مقدمه: در دوران یائسگی، افزایش بی اختیاری ادراری از شایع ترین تغییرات است. برای درمان این اختلالات از روش های مختلفی مانند اصلاح سبک زندگی، دارودرمانی، جراحی یا ترکیبی از آنها استفاده می شود و بیماران در بسیاری موارد از بازگشت علایم بعد از درمان شاکی هستند. از طرفی به علت بی اختیاری ادراری و یائسگی، کاهش کیفیت زندگی و کاهش عملکرد جنسی را شاهد هستیم. بنابراین، این مطالعه با هدف تعیین تأثیر روغن سیاه دانه بر بی اختیاری ادراری و کیفیت زندگی اختصاصی یائسگی (پیامدهای اولیه) و کیفیت زندگی بیماران دارای بی اختیاری ادراری، عملکرد جنسی و حوادث جانبی (پیامدهای ثانویه) انجام شد. روش‌ها: این کارآزمایی تصادفی کنترل شده سه سوکور بر روی 60 زن یائسه شهر تبریز در سال 1400 انجام شد. شرکت‌کنندگان با استفاده از روش بلوک بندی تصادفی به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. شرکت کنندگان روغن سیاه دانه یا پلاسبو را به صورت 2 تا 3 قطره (1/0 تا 15/0 سی سی) روی شکم در زیر ناف بدون ماساژ 2 بار در روز به مدت 8 هفته مصرف کردند. پرسشنامه های بی اختیاری ادرار (QUID= Questionnaire for Urinary Incontinence Diagnosis )، بی اختیاری ادراری فرم کوتاه (ICIQ- UISF= International Consultation on Incontinence Questionnaire-Urinary Incontinence Short Form)، کیفیت زندگی زنان یائسه (MENQOL= Menopause Quality of Life)، شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI= Female Sexual Function Index) و کیفیت زندگی ویژه ی بی اختیاری ادراری (I-QoL= Incontinence Quality of Life) قبل و بعد از اتمام مداخله تکمیل گردید. از آزمون های من ویتنی یو، تی مستقل وANCOVA جهت مقایسه پیامدها در بین دو گروه استفاده شد.

نتایج: از نظر مشخصات فردی-اجتماعی و نمرات پایه متغیرهای مورد مطالعه در قبل از مداخله تفاوت آماری معنی‌داری بین گروه‌های مورد مطالعه وجود نداشت (05/0<P). بعد از مداخله، میانگین نمره بی اختیاری ادراری ترکیبی در گروه مداخله به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود (04/0P=) و میانگین نمره کیفیت زندگی ویژه ی بی اختیاری ادراری در گروه مداخله به طور معن داری بیشتر از گروه کنترل بود (تفاوت میانگین: 11/11؛ فاصله اطمینان 95%: 05/2 تا 17/20؛ 017/0P=)، اما از نظر متغیرهای بی اختیاری ادراری استرسی (081/0P=)، بی اختیاری ادراری فوریتی (062/0P=)، عملکرد جنسی (573/0P=) و کیفیت زندگی زنان یائسه (634/0P=) تفاوت معنی دار آماری بین گروه های مطالعه وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان دهنده تأثیر مثبت روغن سیاه دانه بر بی اختیاری ادراری ترکیبی و کیفیت زندگی ویژه ی بی اختیاری ادراری است، اما برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه، انجام مطالعات بیشتر ضرورت دارد.