بررسی تأثیر انفوزیون مداوم هپارین بر طول مدت باز بودن کاتتر ورید مرکزی کارگذاری شده از طریق محیط (PICC) در نوزادان نارس

Abstract

نوزادانی که در مراکز NICU بستری میشوند، اغلب به‌منظور تغذیه کامل وریدی و دریافت داروها به استفاده طولانی‌مدت از مسیرهای وریدی نیاز پیدا میکنند و روش ارجح در این بیماران استفاده از کاتترهای ورید مرکزی کارگذاری شده از طریق محیط (Peripherally Inserted Central Vein Catheters) می باشد. با توجه به نتایج متناقض مطالعاتی که در زمینه استفاده از هپارین در این بیماران انجام شده اند و احتمال عوارض مصرف بیش از حد هپارین (مانند افزایش استعداد خونریزی) در نوزادان نارس، در این مطالعه اثر استفاده از هپارین بر طول مدت باز ماندن کاتترهای PICC بررسی شد. روش‌ها و مواد: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور بود که نوزادان نارس (با سن حاملگی کمتر از ۳۲ هفته) بستری‌شده در بخش NICU بیمارستان الزهرا تبریز که بر اساس نظر فوق تخصص نوزادان نیازمند تعبیه کاتتر PICC بودند وارد مطالعه شدند. بیماران به‌صورت رندوم به دو گروه دریافت‌کننده هپارین و دریافت‌کننده پلاسبو (نرمال سالین) تقسیم شدند و در گروه مطالعه، مایعات وریدی حاوی هپارین با دوز 0.5 Unit Heparin/ ml تجویز شد. پیامد اولیه، طول مدت استفاده از کاتتر یعنی زمان مابین کارگذاری و خروج کاتتر به علت انسداد بود. پیامد ثانویه، سپتی‌سمی ناشی از کاتتر، ترومبوز و عوارض ناشی از هپارین (مانند ترومبوسیتوپنی، افزایش PTT، خونریزی و IVH) و مرگ قبل از ترخیص بود. همچنین خارج کردن الکتیو کاتتر در هر دو گروه ثبت و مقایسه شد. یافته‌ها: 60 بیمار (%50) هپارین دریافت کردند (گروه مداخله) و 60 بیمار (%50) پلاسبو دریافت نمودند (گروه کنترل). بین دو گروه کنترل و مداخله از نظر توزیع جنسی، سن بارداری و وزن نوزادان هنگام تولد تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P value). سن خروج کاتتر در گروه کنترل 97/10 ± 07/22 روز و در گروه مداخله 07/8 ± 37/22 روز بود و بین دو گروه تفاوت معناداری وجود نداشت (864/0=P value). کشت خون در گروه کنترل فقط در یکی از نوزادان (% 7/1) مثبت بود و در گروه مداخله نیز در 5 نوزاد (% 3/8) کشت خون مثبت داشتند. تعداد نوزادان دچار ترومبوسیتوپنی در گروه مداخله به شکل معناداری از گروه کنترل بیشتر بود (001/0=P value). خروج کاتتر PICC در گروه کنترل، در 29 نوزاد (% 3/48) به دلیل پایان دورهی درمان، در 11 نوزاد (% 3/18) به دلیل انسداد، در 2 نوزاد (% 3/3) به علت فلبیت و در 7 نوزاد (%7/11) به علت شکستن یا نشت کاتتر بود. خروج کاتتر PICC در گروه مداخله، در 35 نوزاد (% 3/58) به دلیل پایان دورهی درمان، در 6 نوزاد (%10) به دلیل انسداد، در 4 نوزاد (% 7/6) به صورت تصادفی و در 7 نوزاد (% 7/11) به علت شکستن یا نشت کاتتر بود. کاتتر در 5 نفر از این نوزادان (% 3/8) به علت مرگ خارج شده است و در 3 نوزاد (%5) به علت اعزام به بیمارستان کودکان خارج نشد. در نهایت از نظر طول مدت استفاده از کاتتر، بین دو گروه تفاوت معناداری وجود نداشت (438/0=P value).