تدوین ابزار ارزیابی ظرفیت مدیریت و رهبری نظام سلامت ایران

Abstract

چکیده فارسی مقدمه: تقویت مدیریت و رهبری با ارتقای قابلیت های مدیران برای دستیابی به اهداف بخش سلامت ضروری است. سازمان جهانی بهداشت بیان کرده است که «ظرفیت مدیریتی» محدود در کشورهای کم درآمد یکی از موانع اصلی دستیابی به اهداف مرتبط با سلامت است. هدف: هدف این مطالعه تدوین ابزار ارزیابی ظرفیت مدیریت و رهبری برای نظام سلامت ایران است. روش کار و مواد: مطالعه حاضر نوعی از پژوهش چند روشی است که در 4 گام بین سال های 98 تا 1401 در دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. رویکردهای مختلفی در این مطالعه استفاده شد که شامل مرور نظام مند برای بررسی مطالعات انجام شده در دنیا که مولفه های ظرفیت مدیریت و رهبری را گزارش کرده اند؛ مطالعه کیفی برای تعیین ديدگاه افراد کلیدی در خصوص مولفه های ظرفیت مدیریت و رهبری مدیران ارشد، دلفی برای اعتبار سنجی و نهایی سازی ابزار ارزیابی و مطالعه مقدماتی برای پیاده سازی و تعیین مشکلات ابزار تدوین شده انجام شد. یافته ها: طبق نتایج مرور نظام مند در مجموع 17 مقاله وارد مطالعه شدند. در مجموع، 16 مولفه شناسایی شد. طبق نتایج مطالعه کیفی، پنج درون مایه اصلی از تحلیل بدست آمد: (1) شایستگی های مورد نیاز برای مدیران؛ (2) انتخاب و انتصاب مدیران؛ (3) ایجاد پایگاه اطلاعاتی مدیران؛ (4) استقرار سیستم پشتیبانی عملکردی و (5) حساسیت محیطی. ابزار نهایی شده شامل 4 بخش، 18 بعد، 19 زیر ابعاد و 94 سوال بود. در بین سه دانشگاه ارزیابی شده، دانشگاه تبریز بیشترین امتیاز (%52.6) را کسب کرد. نتیجه گیری: این ابزار اولین ابزاری است که به طور نظام مند برای ارزیابی ظرفیت مدیریت و رهبری مدیران ارشد طراحی شده است و امکان نیازسنجی، برنامه ریزی، پایش و ارزیابی جامع را با در نظر گرفتن چهار بعد ظرفیت‌سازی فراهم می‌کند.