بررسی دلایل سکوت کارکنان در برابر اعمال و شرایط ناایمن (آنومالی) بهداشت، ایمنی و محیط زیست

Abstract

در این مطالعه با استفاده از پرسشنامه علت های سکوت HSE مواردی که باعث جلوگیری از مشارکت کارکنان در امور سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE) می شود تعیین شد. مواد و روشها پرسشنامه ذکر شده به زبان انگلیسی بود و بعد از ترجمه و بومی سازی مورد ارزیابی روایی و پایایی قرار گرفت. بعد از آن حجم نمونه با استفاده از یک مطالعه اولیه 502 نفر مشخص شد. محقق بعد از اخذ مجوز های لازم اقدام به تکمیل پرسشنامه کرد. داده های حاصل از پرسشنامه وارد نرم افزار شده و سپس عوامل موثر در سکوت کارکنان مشخص شد. روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از شاخص های آماری CVR ، CVR ، ICC و آلفای کرونباخ بررسی شد. به منظور تحلیل دلایل سکوت کارکنان در رابطه با اندازه سازمان از آنالیز واریانس و تعیین سهم هریک از ابعاد پرسشنامه در سکوت کارکنان از میانگین و انحراف معیار و به منظور تعیین اثر مشخصات دموگرافیک در سکوت کارکنان از آزمون T مستقل و ورایانس استفاده شد. یافته ها میانگین نمره کل سکوت کارکنان در شرکت¬های بزرگ برابر با 09/79، متوسط 94/66 و کوچک 40/81 می-باشد، که نشان دهنده بالا بودن میزان سکوت کارکنان در شرکت¬ها می¬باشد. علت¬های اصلی سکوت نوع شغل (Mean=12.44) و نوع آنومالی (Mean=18.56) بود. علت نوع شغل به عدم وجود شرح وظایف HSE در شغل¬ مربوط می¬شود. بدین صورت که کارکنان به این علت که مسئولیتی در قبال HSE ندارند از گزارش موارد HSE خودداری می¬کنند. نوع انومالی به شناخت کارکنان از ریسک بستگی دارد. گاهی اوقات کارکنان شرایط یا اعمال ناایمن در محیط کار را می¬بینند ولی به علت درک ریسک پایین و عدم شناخت کافی، آن را گزارش نمی¬کنند. در شرکت های کوچک جو سازمان اهمیت زیادی داشت (Mean=28.8) و کارکنان به دلیل جو سازمان سکوت می¬کنند. در شرکت¬های بزرگ مهم¬ترین علت، روابط (Mean=25.16) بود بدین معنی که کارکنان به علت ترس از آسیب رساندن به روابط خود در محیط کار سکوت می¬کنند. در شرکت¬های متوسط رابطه معنی داری با علت¬های سکوت کارکنان مشاهده نشد (001/0P-value>). در مورد ارتباط علت¬های سکوت کارکنان با مشخصات دموگرافیک، فقط جو سازمان با سابقه کاری ارتباط معنی داری داشت (001/0P-value<)، بدین صورت که کارکنان با سابقه بیش از 7 سال، به علت جو سازمان سکوت می¬کنند. سایر مشخصات دموگرافیک تفاوت معنی داری با علت های سکوت کارکنان نداشت (001/0P-value>). نتیجه گیری میزان سکوت HSE در شرکت های مورد مطالعه بالا بود. با توجه به اینکه اندازه شرکت ها روی علت های سکوت موثر بودند باید هرکدام از شرکت ها روی علت های خاصی کار کنند تا بتوانند موانع سرراه مشارکت کارکنان را برداشته و از فواید مشارکت کارکنان استفاده لازم را ببرند. کلید واژه: سکوت HSE، ویژگی های شغل، جو سازمانی، مشارکت و مشاوره