شناسایی راهکارهای اجرایی جهت اصلاح الگوی تجویز دارو در بخش درمان سازمان تأمین اجتماعی
Abstract
چکیده
مقدمه: دارو‌‌ها نقش مهمی در سیستم ارائه خدمات بهداشتی داشته و درصد زیادی از هزینه‌‌‌های مراقبت‌‌‌های بهداشتی را به خود اختصاص می‌دهند، بنابراین تجویز منطقی و مصرف بهینه آن‌‌ها ضروری است.
هدف: هدف این مطالعه شناسایی راهکارهای اجرایی جهت اصلاح الگوی تجویز دارو در بخش درمان سازمان تأمین اجتماعی می‌باشد.
روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه چند روشی است که با استفاده از مرور گستره ای، مطالعه کیفی و پانل خبرگان انجام گردید. ابتدا چالش‌‌ها، راهکارها و مداخلات اجرایی جهت اصلاح و بهبود الگوی تجویز دارو در متون عملی بین سال‌‌های 2000 تا 2021 از طریق مرور گستره ای و جستجو در پایگاه‌‌‌های داده بین‌المللی شامل پاب‌مد، اسکوپوس، کاکرین و گوگل اسکولار شناسایی شدند. سپس با بررسی دیدگاه صاحبنظران و مسئولین ارشد بخش درمان سازمان تأمین اجتماعی؛ دلایل و پیامدهای تجویز غیرمنطقی دارو و همچچنین اقدامات و راهکارهای احتمالی اصلاح الگوی تجویز دارو در مراکز ملکی سازمان تأمین اجتماعی شناسایی گردید. جهت تحلیل داده‌‌‌های کیفی از تحلیل محتوایی (Content-Analysis) استفاده گردید. در گام آخر راهکارهای شناسایی شده در مراحل قبل به روش ماتریس اولویت بندی بر اساس معیار‌‌های مختلف از دیدگاه خبرگان اولویت‌بندی و گزارش گردید.
یافته ها: بررسی 21 مقاله وارد شده در مطالعه مرور گستره ای، نشان می دهد مداخلاتی مانند ارائه پیشنهادات دارویی به پزشکان، برنامه آموزشی پزشکان و ... در تجویز دارو موثر بودند، که این راهکارها بر اساس حیطه تاثیر و پیامد تاثیر دسته بندی و گزارش شدند. در مطالعه کیفی نیز پس از جمع بندی اقدامات و راهکارهای اصلاح تجویز دارو، در نهایت سه راهکار آموزش اصول تجویز صحیح دارو بصورت دوره‌ای برای پزشکان، اخذ فرانشیز و بکارگیری سیستم الکترونیک کنترل روند تجویز و مصرف دارو بعنوان راهکارهای دارای اولویت از بین 7 راهکار اصلی انتخاب شدند.
نتیجه‌گیری:
بر اساس یافته های مطالعه، اصلاح الگوی تجویز دارو باعث افزایش اثربخشی درمان و کاهش هزینه های دارویی در سازمان تأمین اجتماعی می گردد. اقداماتی مانند آموزش مداوم کادر پزشکی، اخذ فرانشیز کنترل شده، ارائه بازخورد به پزشکان، طراحی سیستم رایانه ای جهت کنترل مصرف دارو و فرهنگسازی در خصوص مصرف صحیح دارو پیشنهاد می‌گردد.