در شرایط آزمایشگاهی HeLa بررسی اثرضد سرطانی ترکیبی داروی متوتروکسات و ترکیب گیاهی ملیسا آفیسینالیس بر روی رده سلولی

Abstract

مقدمه و هدف: سرطان دهانه رحم به عنوان دومین سرطان شایع بعد از سرطان پستان در میان زنان در کل دنیا مطرح است. از روش¬های درمانی مرسوم در این بیماری می¬توان به جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی اشاره کرد. از بین روش¬های فوق شیمی درمانی در حال حاضر به طور قابل توجهی استفاده می¬شود ولی استفاده از داروهای شیمی درمانی دارای عوارض جانبی نامطلوب است. تجویز همزمان دو یا چند عامل شیمی درمانی یا داروهای معمولی به عنوان یک درمان ترکیبی، موثرترین روش برای افزایش کارایی درمان می باشد. تأثیر افزایشی یا هم افزایی، دو مکانیزمی هستند که به کمک آنها درمان ترکیبی باعث افزایش درمان بهینه سرطان در مقایسه با یک درمان واحد می شود. یکی از باورهای مورد قبول در مورد ترکیبات طبیعی به عنوان گیاهان دارویی تاثیر آنها در درمان سرطان می¬باشد. اگرچه در بیشتر موارد به طور دقیق و منطقی اثرات آن در فازهای بالینی مطالعه نشده است. بنابراین بررسی اثرات ضدسرطانی ترکیباتی مثل Melissa officinalis (MO) و تعیین مکانیسم¬هایی که درگیر در سرطان می¬باشد می¬تواند ضروری باشد. در این مطالعه سلولهای سرطانی HeLa مورد استفاده قرار گرفت تا اثر ضد سرطانی MO در ترکیب با MTX درکاهش رشد، القای آپوپتوز، تغییرات مورفولوژیکی و شکستگی در DNA هسته سلولها مورد بررسی قرار گیرد و اثرات درمانی این ترکیب با کاربرد تنهای MO وMTX مورد مقایسه قرار گیرد. مواد و روش¬ها: جهت مقایسه سمیت سلولی MO و MTX به تنهایی و ترکیب MO+MTX از تست MTT (3-(4,5-Dimethyl-2-thiazolyl)-2,5-diphenyl-2H-tetrazoliumbromide) استفاده شد. ارزیابی ژنوتوکسیتی هم، با ارزیابی میزان آپاپتوزیس سلولی، تغییرات مورفولوژیکی، شکستگی DNA و کروماتین به ترتیب با تغییر در فسفاتیدیل سرین غشاء (Annexin V) با استفاده از فلوسایتومتری، DNA ladder و رنگ آمیزی DAPI (4′,6-diamidino-2-phenylindole) اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصل از تست MTT و فلوسایتومتری نشان داد که ترکیب MO و MTX بالاترین میزان سمیت سلولی و آپوپتوز را نسبت به استفاده تنهای MO، MTX و سلولهای کنترل دارد. از طرفی تغییرات مورفولوژیکی و شکستگی کروماتین در هسته سلول¬های HeLa بعد از تیمار با گروه MO+MTX مشهودتر از سایر گروه های مورد مطالعه بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه می¬توان گفت که استفاده ترکیبی از MO و MTX می¬تواند به عنوان یک درمان موثر برای کاهش رشد و القاء آپوپتوز در سلول¬های سرطانی HeLa در نظر گرفته شود.