نمایه تغذیه سالم، وضعیت ویتامینD و ارتباط آنها با شاخص های تن سنجی و عملکردی در ورزشکاران مرد بدنسازی غیر حرفه ای

Abstract

چکید ه مقدمه : تغذیه مناسب م یتواند به بهبود عملکرد ورزشی کمک شایانی نماید. در این خصوص نقش ویتامین D در سا لهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. هدف این پژوهش تعیین کیفیت رژیم غذایی از طریق نمایه خوراک سالم ) HEI (، وضعیت ویتامین D و ارتباط آنها با برخی شاخ صهای تنسنجی و عملکردی در ورزشکاران مرد بدنسازی غیرحرفه ای بود . روش کار : در این مطالعه مقطعی - توصیفی 103 نفر از ورزشکاران مرد بدنساز غیرحرفه ای به صورت نمونه گیری تصادفی ساده از مجموعه ورزشی دانشگاه تبریز و دانشگاه علوم پزشکی تبریز بر اساس معیارهای ورود و عدم ورود به مطالعه انتخاب شدند. محدوده سنی افراد مورد مطالعه 18 تا 45 سال بود. پس از توضیح کامل در مورد مطالعه و در صورت احراز شرایط و معیارهای ورود به مطالعه، فرم رضایت نامه آگاهانه کتبی از افراد اخذ گردید. اطلاعات عمومی شامل سن، وضعیت تاهل، سابقه پزشکی، مصرف دار وها و مکملها و غیره با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. برای تمام افراد اندازه گیری های تن سنجی شامل وزن، نمایه توده بدن، دور شکم، دور باسن، دور سینه، دور ران، دور بازو، چین پوستی و ترکیب بدن )میزان آب بدن، درصد چربی، توده بدون چربی( و شاخ صهای عملکردی )قدرت عضلات، استقامت عضلات، حداکثر میزان اکسیژن مصرفی ) VO Max ) جمع آوری شد. جهت تعیین میزان امتیاز شاخص 1HEI از پرسشنامه بسامد خوراک نیمه کمی شامل 168 آیتم استفاده شد. که با مصاحبه با شرکت کنندگان تکمیل گردید. نمونه خون ناشتا جهت اندازه گیری سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D از کلی هی افراد جمع آوری شد. آنالیز آماری داد هها با نرم افزار SPSS نسخه 26 انجام گرفت. برای متغیر های نرمال میانگین و انحراف معیار و برای متغیر های کیفی فراوانی و درصد محاسبه شد. از روش آماری رگرسیون خطی چندگانه برای تعیین ارتباط بین متغیر های مورد نظر استفاده شد. 1 Healthy Eating Index یافت هها : طبق نتایج، بر اساس شاخص HEI 94 / 1 درصد افراد مورد مطالعه دارای کیفیت رژیم غذایی ضعیف، 12 / 96 درصد دارای کیفیت رژیم غذایی متوسط و نیازمند به تغییر و اصلاح و 1/94 درصد دارای کیفیت رژیم غذایی خوب بودند. میانگین و انحراف معیار دریافت روزانه ویتامین D و سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D افراد مورد مطالعه به ترتیب 974 / 3 ± 321 / 10 میکروگرم و 250 / 7 ± 250 / 23 نانو مول بر لیتر بود. 58/25 % افراد دچار کمبود دریافت ویتامین D ) کمتر از 15 میکروگرم( و 76/7 % کمبود سطح سرمی ویتامین D )کمتر از 30 نانو مول بر لیتر( داشتند. طبق نتایج پس از تعدیل متغیرهای مخدوشگر شاخص HEI با اندازه دور شکم و دور باسن و درصد چربی بدن رابطه معناداری نشان داد )به ترتیب P=0/04 ، 0/01 P= و P=0/003 (. بین HEI با قدرت عضله، استقامت عضلانی و VO Max رابطه معنادار مشاهده گردید )به ترتیب 0/003 P= ، P=0/005 و P=0/0002 (. همچنین با تعدیل متغیر های مخدوشگر بین سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D دور شکم، دور باسن، قدرت عضلانی، استقامت عضلانی و VO Max رابطه معنادار مشاهده شد )به ترتیب P=0/01 ، P=0/01 ، P=0/0003 ، P=0/0004 ، P=0/002 (. بین شاخص HEI و همچنین سطح سرمی 25 هیدروکسی ویتامین D با سایر متغی رها ارتباط معناداری یافت نشد ) P>0/05 . ) نتیجه گیری: در افراد مورد مطالعه کیفیت رژیم غذایی اکثریت افراد مورد مطالعه نیازمند تغییر و اصلاح بود. کمبود دریافت ویتامین D و سطح ویتامین D سرم در اکثریت افراد مورد مطالعه شایع بود. با توجه به ارتباط معنی دار بین افزایش شاخص HEI و سطح سرمی ویتامین D با کاهش برخی مت غیرهای تن سنجی و ترکیب بدن به ویژه شاخص چاقی شکمی )دور شکم و دور باسن( افزایش شاخص های عملکردی شامل قدرت عضله، استقامت عضلانی و VO Max ، لزوم ارتقای وضعیت رژیم غذایی و وضعیت ویتامین D ورزشکاران مورد مطالعه از طریق آموزش های تغذیه ای و استفاده از مکمل های و یتامین D پیشنهاد م یگردد. کلید واژه ها: نمایه خوراک سالم، ویتامین D، شاخص های تن سنجی و ترکیب بدن، شاخص های عملکردی، ورزشکاران بدنسازی .