تأثیر مشاوره حمایتی در منزل بر عملکرد شیردهی و عملکرد مادری بدنبال سزارین در زنان نخست زا

Abstract

چکیده مقدمه سزارین در ایران میزان بالایی دارد و مادران سزارین شده جهت شروع و تداوم شیردهی به کمک و حمایت بیشتری نیاز دارند. زنان خواهان مراقبت های پیگیر و نیازمند مشاوره در دوران پس از زایمان میباشند . چنین به نظر میرسد که با مشاوره در منزل میتوان، مداخلات حمایتی مفیدی انجام داد و مراقبت ها را از حالت بیمارستان مداری به سمت مددجو مداری کشاند؛ لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر مشاوره حمایتی در منزل بر عملکردشیردهی و عملکرد مادری به دنبال سزارین در زنان نخستزا )پیامدهای اولیه( و خودکارآمدی شیردهی و مادری و وزن شیرخوار )پیامدهای ثانویه( طراحی شد. روش اجرا:این کارآزمایی کنترل شده تصادفی بر روی60 زن نخست زای 18 تا 35 سال مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی علوی شهر اردبیل در سال 1400 انجام شد. شرکت کنندگان به روش بلوک بندی تصادفی با بلوک های 34و 6 تایی و با نسبت1:1 به دو گروه مداخله )دریافت کننده مشاوره حمایتی در منزل( و کنترل )دریافت کننده مراقبت های روتین پست پارتوم( تخصیص یافتند. در گروه مداخله، مشاوره حمایتی در منزل طی سه جلسه در روزهای 3و 7 پس از زایمان و نیز یک ماه پس از زایمان و نیز یک ماه پس از زایمان به مدت 60-45 دقیقه انجام شد.گروه کنترل، فقط مراقبت های معمول بعد از زایمان را دریافت نمود. 15-10روز، دو و چهار ماه بعد از زایمان، پرسشنامه های عملکرد و خودکارآمدی شیردهی و عملکرد و خودکارآمدی مادری توسط هر دو گروه تکمیل شد. وزن بدو تولد، دو و چهار ماهگی نوزاد ثبت شد. داده ها پس از گردآوری با آزمون تی مستقل، RMANOVA و آزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل گردید یافته ها:در ارزیابی عملکرد شیردهی از نظر تعداد دفعات شیردهی در طول شبانه روز، طول مدت شیردهی در هر بار شیرده انحصاری و مشکلات شیردهی تفاوت معنی داری بین دو گروه طی15-10 روز، دو و چهار ماه پس از زایمان مشاهده شد (5./.>P) میانگین (انحراف معیار) نمره کلی عملکرد مادری 15-10 روز بعد از زایمان در گروه مداخله 16/102(60/.5)و در گروه کنترل 70/78 (18/9)بود (100/0>P) دو ماه بعد از زایمان ، میانگین (انحراف معیار) نمره کلی عملکرد مادری در گروه مداخله 56/105(80/2)و در گروه کنترل 26/77(14/11)بود.چهار ماه بعد از زایمان، میانگین نمره کلی عملکرد مادری در گروه مداخله به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود)اختلاف میانگین 95/0=9/24 تا 10/32 ، 1../.>p).میانگین )انحراف معیار( نمره کلی خودکارآمدی مادری 15-10 روز بعد از زایمان در گروه مداخله 06/25 (38/1) و در گروه کنترل 23/26(90/2)بود (9/=P). دو ماه بعد از زایمان، میانگین (انحراف معیار)نمره کلی خود کار آمدی مادری در گروه مداخله 10/38(42/1) و در گروه کنترل 40/27 (43/3) بود. همچنین چهار ماه بعد از زایمان، میانگین )انحراف معیار) نمره کلی خودکارآمدی مادری در گروه مداخله 57/37(81/.) و در گروه کنترل 11./27 (37/3) بود (اختلاف میانگین 56/10، فاصله اطمینان 95/0=د46/9 تا 67/11، 1../.<P). میانگین (انحراف معیار) نمره کلی خودکارآمدی شیردهی در گروه مداخله از 56/50(35/2) طی 15-10 روز بعد از زایمان به 86/62(77/1)در دو ماهگی و 2/64(37/1) در چهار ماهگی رسیده و در گروه کنترل از 26/44(89/5) طی 15-10 روز بعد از زایمان به 43(93/6) در چهار ماهگی رسید (اختلاف میانگین 41/02، فاصله اطمینان 95/0= 63/22 تا 18/18 ،001/0 >P).میانگین انحرا معیار وزن شرخوار در گروه مداخله از 33/3134 (90/385) طی 15-10 روز بعد از زایمان به 33/5643(04/397) در دو ماهگی و به 66/7276/66 (12/926) در چهارماهگی رسید. میانگین ( انحراف معیار)وزن شیرخوار در گروه کنترل از 33/3268(88/464) طی 15-10 روز به 33/5318 (83/639) در دو ماهگی و به 66/6736(22/639) در چهارماهگی رسید ) اختلاف میانگین 33/213 فاصله اطمینان 95/0 = 74/73-تا 41/500، 142/0=P).نتیجه گیری: مشاوره حمایتی در منزل میتواند در بهبود عملکرد شیردهی و عملکرد مادری بدنبال سزارین موثرباشد. یافته های این مطالعه نشان داد که بهبود عملکرد مادری سبب افزایش اعتماد به نفس و ارتقاء خودکارآمدی درمادران میگردد. همچنین افزایش خودکارآمدی شیردهی موجب بهبود عملکرد شیردهی میگردد اما تاثیر چشمگیری بر روند وزن گیری نوزادان ندارد.