:بررسی تاثیر آموزش تکنیک های ارتباطی (هپتونومی) بر ترس از زایمان در زنان نخست زا

Abstract

چکیده مقدمه: ترس از زایمان، از عوامل موثر در افزایش آمار سزارین انتخابی و به دنبال آن سزارین-های تکراری می باشد. با وجود آنکه تاثیر مداخلات مختلف بر ترس از زایمان مورد بررسی قرار گرفته است، اما هنوز راهکار مناسب برای کاهش ترس از زایمان شناخته نشده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش تکنیک های ارتباطی (هپتونومی) بر ترس از زایمان (پیامد اولیه)، اضطراب بارداری و دلبستگی مادری-جنینی(پیامدهای ثانویه) در زنان نخست زا طراحی شد. مواد و روش ها: این مطالعه شبه تجربی بر روی 68 زن باردار نخست زای مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی خوی با نمره ترس از زایمان بالای 65 در هفته های 28-24 بارداری انجام گرفت. مشارکت کنندگان به صورت بلوک بندی تصادفی طبقه بندی شده بر اساس شدت ترس به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. برای گروه مداخله، آموزش تکنیک های ارتباطی به صورت انفرادی در 4 جلسه حضوری (هفته ای یکبار به مدت 60-45دقیقه) و یک جلسه مجازی، ارائه گردید. گروه کنترل، مراقبت های معمول بارداری را دریافت نمودند. ابزار گردآوری داده ها شاملWijma Delivery Expectancy/Experience Questionnaire Version A، دلبستگی مادری-جنینی Cranley و نسخه بازنگری شده اضطراب بارداری Revised Pregnancy Related Anxiety Questionnaire) : (PRAQ-R بود که قبل از مداخله و در هفته های 37-35 بارداری تکمیل شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS24 انجام و از آزمون های مجذور کای، t مستقل و ANCOVA با کنترل اثر نمره پایه استفاده شد. یافته ها: به دنبال مداخله، میانگین (انحراف معیار) نمره ترس از زایمان در گروه دریافت کننده آموزش تکنیک های ارتباطی در هفته های 37-35 بارداری (41/12)44/70 و در گروه کنترل (13/14)12/94 بود که به دنبال کنترل اثر نمره پایه، این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (تفاوت میانگین تعدیل شده:67/23-، فاصله اطمینان 95%: 23/19- تا 12/28-، 001/0>P). میانگین (انحراف معیار) نمره اضطراب به دنبال مداخله در هفته های 37-35 بارداری در گروه دریافت کننده آموزش تکنیک های ارتباطی(06/6)24/20 و در گروه کنترل (75/6)82/33 بود که به دنبال کنترل اثر نمره پایه، این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (تفاوت میانگین تعدیل شده:57/13-، فاصله اطمینان 95%: 60/10- تا 54/16-، 001/0>P). همچنین میانگین (انحراف معیار) نمره دلبستگی مادری- جنینی به دنبال مداخله در هفته های 37-35 بارداری در گروه دریافت کننده آموزش تکنیک های ارتباطی (55/18)55/108 و در گروه کنترل (81/15)42/98 بود که به دنبال کنترل اثر نمره پایه، این تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (تفاوت میانگین تعدیل شده: 12/10، فاصله اطمینان 95%: 8/13تا 44/6 ، 001/0>P). بحث: یافته های پژوهش نشان داد که آموزش تکنیک های ارتباطی از طریق آگاه سازی زنان به توانایی ذاتی شان جهت زایمان، تقویت احساسات و نگرش مثبت به بارداری و لمس و تعامل با جنین می تواند در کاهش ترس از زایمان و اضطراب بارداری و بهبود دلبستگی مادری- جنینی مؤثر باشد؛ لذا آموزش تکنیک های ارتباطی به مادران دارای ترس از زایمان و اضطراب بالای بارداری توصیه می شود.