ارزیابی رابطه ابعادی ساختارهای مختلف آناتومیک جمجمه بر اساس جنسیت در سنین بعد از بلوغ در تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی
Abstract
مقدمه
در دندانپزشکی قانونی می توان از شاخص های استخوانی صورت در تعیین جنسیت استفاده کرد. در شاخصه های استخوانی صورت، هر فرد ویژگی های خاص خود را دارد، که با بالا رفتن سن پایدار بوده و می توان میزان دقت آن را با اثر انگشت مقایسه کرد. در مطالعه حاضر به اندازه گیری طول و عرض کلیووس، ابعاد سینوس فرونتال (پیشانی) و اندازه گیری طول و عرض استخوان بینی در سنین بعد از بلوغ با استفاده از Cone Beam Computed tomography,CBCT (تصویر برداری توموگرافی کامپیوتری با اشعه ی مخروطی) پرداختیم.
مواد و روش ها
جهت انجام این مطالعه توصیفی – تحلیلی، از تعداد 200 کلیشه CBCT بیماران مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دهان، فک و صورت دانشکده دندانپزشکی، که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، استفاده شد. متغیرهای طول و عرض استخوان بینی، کلیووس و همچنین بعد قدامی- خلفی و طرفی سینوس فرونتال اندازه گیری شد. داده ها توسط نرم افزار SPSS 24 و با استفاده از آزمون های یو من ویتنی و تی مستقل و رگرسیون لجستیک تحلیل شد. سطح معنی داریP کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
نتایج
طول و عرض استخوان بینی، طول و عرض کلیووس و طول و عرض سینوس فرونتال (در دو سمت) در مردان بطور معنی داری بیشتر از زنان بود (001/0p<). در هر دو جنس عرض سینوس فرونتال در سمت راست بطور معنی داری بزگتر از سمت چپ بود (001/0p<). ولی طول سینوس فرونتال، فقط در مردان در سمت راست بزرگتر از سمت چپ بود (001/0p<). حساسیت و ویژگی مدل، با مقادیر 78و 20/77 درصد ، نشان دهنده قدرت متوسط مدل در تعیین جنسیت بود و سطح زیر منحنیROC نیز با مقدار 88/0 نشان دهنده رده بندی متوسط تعیین جنسیت توسط مدل رگرسیون لجستیک بود. طبق نتایج رگرسیون لجستیک طول سینوس فرونتال (92/0= ، 001/0p<)، عرض استخوان بینی (69/0= ، 001/0p<)، طول کلیووس (83/0= ، 001/0p<) و عرض کلیووس (73/0= ، 001/0p<) قادر به تعیین جنسیت بودند.
نتیجه گیری
طول و عرض استخوان بینی، طول و عرض کلیووس و طول و عرض سینوس فرونتال (در دو سمت) در مردان بطور معنی داری بیشتر از زنان بود. طول سینوس فرونتال بیشترین قدرت پیش گویی را برای تعیین جنسیت داشت.
تلفیق اندازه گیری سه ساختار جمجمه از جمله طول و عرض کلیووس، طول و عرض استخوان بینی و طول قدامی- خلفی و طرفی سینوس فرونتال در تفکیک جنسیت به میزان 60/77 درصد موثر بوده و می توان از تلفیق این سه ساختار در تعیین هویت استفاده کرد.