مقایسه دقت تصویربرداری توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی تفریقی و تصویربرداری داخل دهانی دیجیتال تفریقی در تعیین میزان از دست رفتن مواد معدنی استخوان

Abstract

مقدمه: پوکی استخوان یک بیماری خاموش، پیچیده، چند عاملی و مزمن می باشد که با کاهش تدریجی مواد معدنی و تراکم استخوان مشخص می شود. لذا تشخیص زود هنگام آن در درمان و پیشگیری از شکستگی ها ضروری است. با نظر به اینکه در پژوهش های قبلی انجام شده مقایسه دقت دو سیستم تصویربرداری در تکنیک سابترکشن مورد بررسی قرار نگرفته بود، در این مطالعه مقطعی تحلیلی، میزان دقت روش تفریقی دو سیستم تصویربرداری CBCT یا تصویربرداری کامپیوتری با اشعه مخروطی و تصویربرداری دیجیتال داخل دهانی در تشخیص پوکی استخوان بررسی شد. روش ها و مواد: نمونه استخوانی مورد استفاده در این طرح، استخوان فک پایین گوساله با دندان بود. به منظور شبیه سازی پوکی استخوان، نمونه ها به مدت 6 روز در اسید استیک 5 درصد قرار گرفتند. به طوری که هر 12 ساعت یک بار، نمونه ها از اسید خارج شده و با آب مقطر شسته شدند، از 12 ناحیه مشخص شده به کمک دو سیستم تصویربرداری، از نمونه ها تصویربرداری صورت گرفت. به کمک نرم افزار های اندازه گیری هر سیستم، تراکم استخوان مورد ارزیابی قرار گرفت و در نهایت تصاویر از هم تفریق شدند و مقایسه دقت دو سیستم، توسط روش آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نرخ تشخیص تغییر در نمونه ها در زمانهای مورد مطالعه که طبق آزمون های فیشر و کای اسکوئر محاسبه شدند، در ساعت 12 مطالعه )تصویر شماره 2 یا متغیر 12 ) نرخ تشخیص تغییر با روش تفریقی برابر با 33/33 %و در روش پری اپیکال دیجیتال تفریقی برابر با 0 %بود که بر اساس آزمون های انجام یافته این اختالف از نظر آماری معنی دار نبود)09/0 .) =در ادامه نرخ تشخیص تغییرات در سایر متغیر های زمانی نیز اندازه گیری شد که طبق نتیجه آزمون ها در هیچ یک از ساعات مطالعه بین دو CBCTروش تصویربرداری اختالف معنی دار از نظر آماری وجود نداشت. تعداد تغییرات ثبت شده در تصویربرداری تفریقی برابر 73 و در پری اپیکال دیجیتال تفریقی برابر 52 عدد در طی 144 ساعت مطالعه بود. میانه زمان تشخیص تغییر در دو گروه تفریقی و پری اپیکال دیجیتال تفریقی به ترتیب برابر با (120-42(84 و (120-36(72 بود که براساس آزمون ناپارامتری من ویتنی این اختالف از نظر آماری معنی دار نبود(88/0.( = نتیجه گیری: با نظر به اینکه تصویربرداری تفریقی تغییرات اولیه در دانسیته استخوانی را نسبت به تصویربرداری پری اپیکال دیجیتال تفریقی در زمان زودتری نشان داد و همچنین قادر به تشخیص تغییرات بیشتری )از نظر تعداد تغییرات قابل ثبت( نسبت به پری اپیکال دیجیتال بود، بعنوان روشی قابل اعتماد برای ارزیابی تغییرات دانسیته استخوان میتواند در نظر گرفته شود. با این حال رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال تفریقی نیز در تشخیص تغییرات تراکم استخوان به خوبی عمل می کند.