تاثیر اگزوزوم‌های مشتق از پلاسما بر میزان گسترش کومولوس و میزان باروری در موش در شرایط آزمایشگاهی
Abstract
ناباروری یکی از شایعترین مشکلات در جهان است. زنان مسئول نیمی از موارد ناباروری هستند. از اساسی ترین عوامل ایجاد ناباروری در زنان، اختلال در بلوغ تخمک، تخمک گذاری و اکسپنشن ناکامل مجموعه کومولوس و تخمک است. اکسپنشن سلول‌های کومولوس در فرایند تخمک‌گذاری نقشی بسیار مهم دارد. اگزوزوم‌ها، نانووزیکول‌هایی هستند که توسط طیف وسیعی از سلول‌ها ترشح می‌شوند. این وزیکول‌های کوچک غشایی دارای دولایه لیپیدی، می‌توانند از انواع گوناگون مایعات بدن بدست آیند و نقش اساسی در عملکردهای بیولوژیکی ایفا کنند.
مواد و روش‌ها: این مطالعه با هدف بررسی اثرات اگزوزوم‌های مشتق شده از پلاسما بر میزان اکسپنشن کومولوس و بلوغ آزمایشگاهی (IVM ) تخمک و میزان باروری در موش در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. اگزوزوم‌ها با استفاده از اولتراسانتریفیوژ از پلاسمای موش‌های ماده جدا شدند. مورفولوژی و اندازه اگزوزوم ها با میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) و تفرق دینامیکی نور (DLS) تجزیه و تحلیل شد. توسط آنالیز وسترن بلات، پروتئین‌های CD63، CD81، CD9 و HSP70 به عنوان نشانگرهای اگزوزوم مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین بیان پروتئین‌های مرتبط با لقاح تخمک همچون MYH9، HSPA8 و آنکسین در اگزوزوم‌ها توسط وسترن بلات بررسی شد. بیان ژن‌های مرتبط با اکسپنشن سلول‌های کومولوس، از جمله هیالورونان سنتتاز 2 (Has2) و پروستاگلاندین اندوپروکسید سنتتاز 2 (Ptgs2) ، تحت روش Real-time PCR Real-time polymerase chain) reaction) در سلول‌های کومولوس مورد بررسی قرار گرفت. بدنبالIVF (In Vitro Fertilization) درصد مراحل متفاوت تکوین جنین در مراحل 2 سلولی، 8 سلولی و مورولا مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج: اگزوزوم‌های مشتق‌شده از پلاسما که با رنگ DIl نشان‌دار شده بودند، در طی IVM با موفقیت وارد سلول‌های کومولوس شدند. اگزوزوم‌های مشتق شده از پلاسما موجب افزایش قابل توجهی در میزان اکسپنشن سلول‌های کومولوس و بلوغ تخمک‌ها شدند. درصد تخمک‌هایی که به مرحله MII رسیده بودند، در گروه درمان با اگزوزوم در مقایسه با سایر گروه‌ها به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. اگرچه درمان با فاکتور رشد اپیدرمی (EGF) نیز به طور قابل‌توجهی موجب افزایش اکسپنشن سلول‌های کومولوس در مجموعه کومولوس-تخمک (COCs) شد، این اثر کمتر از آن چیزی بود که در درمان با اگزوزوم‌های مشتق شده از پلاسما مشاهده شد. علاوه بر این، درمان COCها با اگزوزوم‌های مشتق شده از پلاسما به طور قابل توجهی بیان mRNAی ژن‌های Has2 و Ptgs2 را افزایش داد. یافته‌های ما حاکی از درصد لقاح بالاتر در تخمک‌های بلوغ یافته در بدن (تخمک MII) در مقایسه با تخمک های بلوغ یافته در شرایط آزمایشگاهی (تخمک IVM) است. هچنین در شرایط یکسانی از بلوغ تخمک، تیمار با اگزوزوم‌های مشتق شده از پلاسما بطور موثری نتایج لقاح و مراحل تکوین جنین را افزایش می‌دهد.