تأثیر مکمل‌یاری روغن سیاهدانه بر شاخص‌های عملکرد کلیه، شاخص‌های قند خون، استرس اکسیداتیو، و وضعیت التهابی در بیماران مبتلا به دیابت تحت درمان با همودیالیز
Abstract
خلاصه
مقدمه و هدف: آسیب کلیوی یکی از مهمترین عوارض میکرواسکولار ناشی از دیابت کنترل نشده است که در نهایت میتواند منجر به بیماری کلیوی مرحله انتهایی (ESRD) شود. همودیالیز معمول ترین روش درمان جایگزین کلیه در ESRD است. بیمارانی که تحت همودیالیز قرار می‌گیرند مستعد التهاب و استرس اکسیداتیو بالایی هستند که این خود وضعیت سلامتی این افراد را وخیم تر می‌کند. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی مکمل روغن سیاهدانه (NS) بر وضعیت کنترل قند خون، تست‌های عملکردی کلیه، التهاب، و استرس اکسیداتیو در بیماران همودیالیزی انجام گرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده دوسوکور 46 بیمار مبتلا به دیابت که واجد معیار های ورود به مطالعه بودند، به صورت تصادفی به دو گروه سیاه دانه و دارونما تقسیم شدند. گروه سیاه دانه، 2 گرم در روز روغن NS و گروه دارونما به همین مقدار روغن پارافین را به مدت 12 هفته دریافت کردند. سطوح سرمی سوپر اکسید دیس موتاز (SOD)، مالون دی آلدهید (MDA)، ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC)، پروتئین واکنشگر C با حساسیت بالا (hs-CRP)، هموگلوبین A1c (HbA1c)، قند ناشتا (FBS)، سطح انسولین سرم (INS)، کراتینین، اوره، اسید اوریک، آلبومین، و همچنین حجم ادرار و کفایت دیالیز (kt/v)، قبل و بعد از مطالعه اندازه‌گیری شد. در نهایت، داده¬ های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS statistics IBM نسخه 23 و آمار توصیفی شامل فراوانی، درصد و شاخص های مرکزی و پراکندگی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: در مقایسه با مقادیر پایه به صورت درون گروهی، حجم ادرار، سطوح SOD، TAC و INS به طور معنی‌داری افزایش یافت، در حالی که سطوح اوره، اسید اوریک، hs-CRP، HbA1c و FBS به طور معنی‌داری کاهش یافت. منتها هیچ تغییر قابل توجهی در آلبومین، کراتینین و kt/v مشاهده نشد. در خصوصی تغییرات بین گروه نهایی، پس از تعدیل متغیرهای مخدوشگر با استفاده از آزمون ANCOVA، حجم ادرار (</001)، اوره (/002 )، اسید اوریک (/026 )، SOD (/040 )، MDA (/025 )، TAC (</001 )، hs-CRP (/017 )، HbA1c (/014 )، FBS (/027 ) در مقایسه با گروه دارونما، از نظر آماری معنی‌دار بودند. هیچ عارضه جانبی قابل توجهی در طول تحقیق وجود نداشت.
نتیجه گیری: در نهایت، این طرح تحقیقاتی نشان داد که مکمل‌یاری روغن سیاهدانه میتواند در بهبود وضعیت قند خون، شاخص‌های کلیوی، و به عنوان یک آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب مناسب در بیماران دیابتی تحت درمان با همودیالیز عمل کند؛ و این نتایج، همراستا با یافته‌های مطالعات گذشته می‌باشد. در نتیجه با توجه به هزینه‌ی کم، عوارض جزئی، و خواص ارتقاء دهندگی سلامت بسیاری که به سیاهدانه نسبت داده می‌شود، شاید بتوان از این گیاه شفابخش، به عنوان درمانی تکمیلی در بیماران همودیالیزی دیابتی استفاده کرد. اگرچه برای تعمیم نتایج نیاز به مطالعات بیشتری می‌باشد.
کلمات کلیدی: نارسایی کلیه، دیابت شیرین، همودیالیز، سیاه دانه، استرس اکسیداتیو