بررسی بالینی اثر آدامس گیاه گل راعی بر روی میزان استرپتوکوک موتانس بزاق ، pH بزاق، شاخص پلاک و خونریزی لثه

Abstract

مقدمه: گیاه گل راعی دارای خواص قابل توجهی می باشد. هدف از مطالعه حاضر این بود که از عصاره این گیاه در تهیه آدامس گیاهی استفاده شده و با گروه کنترل فاقد عصاره مقایسه گردد. این مطالعه جهت بررسی اثر این آدامس بر میزان باکتری استرپتوکوک موتانس بزاق، پلاک ایندکس، خونریزی لثه و pH بزاق در دانشکده دندانپزشکی تبریز انجام گرفت. روش ها و مواد: اين مطالعه، یک مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بود که پس از عصاره گیری از گیاه و ساخت آدامس بر روی ۵۴ نفر از دانشجویان و کادر دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز مطالعه گردید. شرکت کنندگان به دو گروه تقسیم شده و به مدت ۲ هفته از آدامس حاوی عصاره گل راعی یا صرفا پایه آدامس استفاده نمودند. میزان پلاک ایندکس و خونریزی لثه، قبل و بعد از استفاده از آدامس ها ثبت گردید و به صورت درصد گزارش شد. همچنین قبل و بعد از استفاده از آدامس ها بزاق غیر تحریکی از داوطلبان دریافت گردید و به آزمایشگاه جهت کشت باکتری ارسال شد. در همان روز pH بزاق اندازه گیری شد. ازنرم افزارهای SPSS 26 و STATA 14.2 و آزمون های بتارگرسیون، تحلیل Generalize Estimating Equations، آزمون تی زوج و تحلیل کوواریانس جهت آنالیز داده ها استفاده گردید. یافته ها: در مجموع از ۵۴ نفر شرکت کننده، ۱۹ نفر (۲/۳۵%) مرد و ۳۵ نفر (۸/۶۴%) زن بودند. نتایج آنالیز بتارگرسیون نشان داد که میزان پلاک ایندکس بعد از استفاده از آدامس گل راعی و پلاسبو به صورت معنی دار نسبت به قبل از استفاده از آن ها کاهش داشت. به علاوه کاهش معنی داری در پلاک ایندکس بعد از استفاده از آدامس گل راعی نسبت به پلاسبو وجود داشت (p<0.001). با استفاده از تحلیل Generalize Estimating Equations با تصحیح بن فرونی بین میزان خونریزی لثه قبل و بعد از استفاده از آدامس حاوی عصاره گل راعی اختلاف معنی دار مشاهده گردید ولی در گروه پلاسبو بین قبل و بعد از استفاده اختلاف معنی دار مشاهده نگردید. با استفاده از همین آزمون میزان خونریزی لثه بین گروه کیس و کنترل اختلاف معنی دار نشان داد (p<0.001). بین میزان استرپتوکوک موتانس بزاق قبل و بعد از استفاده از گل راعی و پلاسبو اختلاف معنی دار در هر دوبار اندازه گیری مشاهده گردید. میانگین تعداد باکتری بعد از استفاده از گل راعی در هر دو بار اندازه گیری کاهش چشمگیری نسبت به استفاده از پلاسبو داشت (p<0.001). بین میزان pH بزاق قبل و بعد از مصرف آدامس گل راعی اختلاف معنی دار مشاهده گردید (p<0.001). همچنین در گروه پلاسبو قبل و بعد از استفاده از پلاسبو اختلاف معنی دار مشاهده گردید. با استفاده از تحلیل کواریانس بین دو گروه مصرف کننده گل راعی و پلاسبو اختلاف معنی دار مشاهد نگردید (p=0.07). نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که فرمولاسیون آدامس عصاره گیاه گل راعی تاثیر چشم گیری در کاهش میزان باکتری استرپتوکوک موتانس و pH بزاق، کاهش پلاک ایندکس و نیز خونریزی لثه داشت.