رابطه ی دیابت ملیتوس نوع دو با کمیت و کیفیت استخوان در مناطق اهدای پیوند اتوژنوس داخل دهانی با استفاده از تصاویر توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی ی
Abstract
مقدمه: پیوند اتوژن، گلد استاندارد پیوند های استخوانی می باشد. برداشت استخوان از محل های اهدای داخل دهانی برای ترمیم نقایص استخوانی فک و صورت، آگمنتاسیون ریج و پروسه های بازسازی فک بسیار کاربرد دارد. مقدار استخوان مورد نیاز در محل گیرنده و کیفیت بیولوژیکی استخوان اهدا کننده دو مورد از مهم ترین عواملی هستند که باید قبل از تعیین محل پیوند داخل دهانی اتوژنوس در نظر گرفته شوند. طبق مطالعات مختلف بیماری های سیستمیک مانند دیابت ملیتوس می تواند بر کیفیت و کمیت استخوان اثرگذار باشد. به همین دلیل لزوم بررسی و مقایسه مناطق مختلف داخل دهانی در گروه های سالم و بیمار به منظور ارزیابی ارتباط دیابت با دو مولفه مورد بحث دیده می شود.
مواد و روش ها: در این مطالعه 100 عدد تصویر CBCT از آرشیو بیماران مراجعه کننده به دانشکده ی دندان پزشکی تبریز بررسی می شود. تعداد 50 نفر با بیماری دیابت ملیتوس به عنوان کیس و تعداد 50 نفر بدون هیچ بیماری سیستمیک به عنوان کنترل در نظر گرفته خواهند شد. بیماران در دو جنس زن و مرد و در بازه سنی 70_20 سالگی قرار می گیرند. در تصاویر CBCT بیشترین ارتفاع، عرض، طول و حجم استخوان پیوندی در سمفیز، راموس، پالاتال و توبروزیته در دو سمت راست و چپ اندازه گیری می شوند و با اندازه گیری عدد هانسفیلد کیفیت استخوان در این مناطق بررسی می شود. بررسی نتایج اندازه گیری مشخص می کند کدام منطقه بیشترین کمیت و کیفیت استخوان پیوندی در دو گروه کیس و کنترل را دارد. هم چنین نتایج بین دو جنس زن و مرد و سنین مختلف نیز مقایسه می شوند. نتایج در قالب آمار توصیفی به صورت میانگین ± انحراف معیار گزارش خواهند شد. به منظور مقایسه ی کمیت و کیفیت استخوان در مناطق مورد مطالعه، در دو گروه از بیماران دیابتی و سالم، از آزمون تی مستقل استفاده خواهد شد. جهت کنترل اثر متغیرهای سن و جنسیت در کمیت و کیفیت استخوان بین دو گروه از مدل رگرسیونی استفاده خواهد شد.
یافته ها : در بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس نوع دو حجم استخوان پیوندی مناطق سمفیز، راموس و توبروزیته کاهش پیدا می کند و این کاهش حجم از نظر آماری معنادار می باشد (p-value<0.001). اما کاهش حجم در مورد پالاتال از نظر آماری معنادار نمی باشد (p-value=0.957). هم چنین دیابت بر روی کیفیت استخوان نیز تأثیرگذار می باشد و در این بیماران کیفیت استخوان پیوندی مناطق سمفیز، راموس، پالاتال و توبروزیته کاهش پیدا می کند (p-value<0.001).
نتیجه گیری : استفاده از CBCT اطلاعات ارزشمندی در مورد کمیت و کیفیت استخوان مناطق اهدای پیوند ارائه می دهد. براساس نتایج مطالعه ی حاضر سمفیز مندیبل حجم و دانسیته ی استخوان پیوندی بیشتری در مقایسه با مناطق راموس، پالاتال و توبروزیته دارد. همچنین بررسی تصاویر CBCT بیماران دیابت ملیتوس نوع دو نشان داد که در این بیماران کمیت و کیفیت استخوان مناطق اهدای پیوند اتوژن داخل دهانی کاهش پیدا می کند.