اثر مکمل‌یاری پودر هسته خرما بر وضعیت تغذیه‌ای، شاخص‌های اکسیداتیو، التهابی، ضد التهابی و عملکرد ورزشی دوندگان
Abstract
کیده فارسی
مقدمه و هدف: دوندگان از تمرین تناوبی با شدت بالا به عنوان یک روش کارآمد برای بهبود توان بی‌هوازی و هوازی استفاده می‌کنند، اما این تمرینات شدید در دراز مدت بر سیستم‌های اکسیداتیو و ایمنی اثر منفی داشته و با افزایش درد و آسیب عضلانی منجر به کاهش عملکرد ورزشی می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که پودر هسته خرما به عنوان یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌های پلی‌فنولی، پری بیوتیک و پروتئین می‌تواند آسیب‌های ناشی از ورزش شدید را تعدیل و عملکرد ورزشی را بهبود بخشند. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثر مکمل‌یاری پودر هسته خرما بر وضعیت تغذیه‌ای، شاخص‌های اکسیداتیو، التهابی، ضد التهابی و عملکرد ورزشی دوندگان طراحی گردید.
روش کار: این کارآزمایی بالینی تصادفی دو سوکور بر روی 36 فرد فعال دونده طراحی گردید. شرکت‌کنندگان در گروه مداخله روزانه 26 گرم پودر هسته خرما و در گروه دارونما روزانه 26 گرم پودر سبوس گندم به عنوان دارونما به مدت 2 هفته به همراه پروتکل ورزشی تمرینات تناوبی شدید تعریف شده دریافت نمودند. دریافت¬های غذایی، شاخص¬های تن¬سنجی و ترکیب بدن در ابتدا و انتهای مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای بیوشیمیایی شامل ظرفیت تام آنتی اکسیدان، سوپراکسید دیسموتاز، مالون دی آلدئید، پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا، اینترلوکین6، اینترلوکین 10، کراتین‌کیناز، لاکتات‌دهیدروژناز و درد عضلانی در ابتدا، بلافاصله پس از آخرین جلسه تمرین در روز چهاردهم و 24 ساعت پس از آخرین جلسه تمرین اندازه¬گیری شد. برای مقایسه متغیرهای کمی از آزمون Paired sample t –test، Independent sample t-test، تحلیل کوواریانس و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر (ANOVA) استفاده شد.
یافته‌ها: بر اساس نتایج حاصل از آنالیزها مکمل‌یاری با پودر هسته خرما، به مدت 2 هفته منجر به افزایش معنی-داری در ظرفیت تام آنتی اکسیدان و کاهش معنی‌داری در سطح مالون دی آلدئید، پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا، اینترلوکین 6، کراتین‌کیناز، لاکتات‌دهیدروژناز و درد عضلانی (05/0p<) در مقایسه با گروه مصرف کننده¬ی دارونما در پایان مداخله و 24 ساعت بعد گردید. همچنین تغییرات در شاخص‌های تن سنجی، ترکیب بدن، دریافت غذایی (قبل و بعد از مداخله)، سوپراکسید دیسموتاز و اینترلوکین 10 (در سه بازه زمانی ابتدا، بعد از مداخله و 24 ساعت بعد) در طی تمرینات تناوبی شدید غیر معنی‌دار بود.
نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، مطالعه حاضر نشان داد که مصرف 26 گرم پودر هسته خرما در مقایسه با دارونما به مدت 2 هفته باعث بهبود شاخص‌های التهابی، آنزیم¬های آنتی اکسیدانی، آسیب عضلانی و درد عضلانی و در نتیجه بهبود عملکرد ورزشی ورزشکاران می‌گردد. لذا، می‌توان پودر هسته خرما را به عنوان یک مکمل آنتی‌اکسیدانی سالم و ارزان قیمت برای دوندگان و ورزشکاران با تمرینات شدید معرفی نمود.
کلمات کلیدی: پودر هسته خرما، استرس اکسیداتیو، التهاب، آسیب عضلانی، تمرینات تناوبی با شدت بالا، پلی‌فنول