بررسی غلظت گاز رادون در منازل مسکونی شهرستان شبستر

Abstract

سابقه و هدف: مواجهه با گاز رادون در منازل مسکونی موجب بروز بیماریهای مختلف ازجمله سرطان ریه می گردد. در این تحقیق میزان رادون منازل مسکونی منطقه شمالغرب ایران و عوامل مؤثر در آن بررسی گردید. مواد و روش: ٥۰ واحد مسكوني، به‌طور تصادفي در بستر GIS در شهرستان شبستر استان آذربایجانشرقی انتخاب شد. به ازاي هر واحد ساختماني دو دزيمتر از نوع CR-39 در اتاق خواب و پذیرایی به فاصله ٩۰ سانتیمتر از کف زمین و به دور از نور آفتاب و پنجره ها نصب گردید. بعد از ٣ ماه مواجهه، دتکتورها جمع-آوری و در محیط آزمایشگاه درون محلول سود ٢٥/٦ نرمال به مدت ٣ ساعت در دمای ٨٥ درجه سانتی‌گراد قرار داده شدند. در نهایت غلظت رادون با استفاده از دستگاه شمارش نوری محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و اکسل انجام شد. متغیرها با ورود به سیستم نرمال شده و با استفاده از آزمون های پارامتری مانند تی مستقل و آنالیز واریانس تجزیه و تحلیل صورت گرفت. یافته‎ها: میانگین و انحراف معیار غلظت گاز رادون در منازل مسکونی شبستر، خامنه، وایقان و دریان به ترتیب ٩٣/٢٦±٥٥/٤٣، ٤٠/٨٣±٨١/٦٣، ١/٥٠±١١/٦٧ و ٣٤/٢٦±٢٥/٦٣ بکرل بر مترمکعب می¬باشد. حداقل و حداکثر غلظت نیز به ترتیب Bq/m3 ٩٢/٣ و ١٢/٥٢٠ تعیین شد. در مقایسه با استانداردهای انجمن حفاظت محیط‌زیست آمریکا مشخص شد که تنها 2/2 درصد از منازل مسکونی در مناطق مورد مطالعه دارای غلظت گاز رادون بالاتر از حد استاندارد (Bq/m3 148) بودند. طبق نتایج نوع ساختمان، تعداد طبقات، مصالح ساختمانی بکار رفته و میزان تهویه در میزان غلظت رادون بیشترین تأثیر را داشتند. دوز مؤثر سالانه ناشی از گاز رادون در طبقه اول 54/1 و در طبقه دوم 04/1 میلی سیورت بر سال برآورد شد که کمتر از استاندارد ICRP می¬باشد. میانگین غلظت گاز رادون در منازل مسکونی ویلایی (Bq/m3 51/65) بیشتر از آپارتمانی (Bq/m3 22/34) تعیین شد و اختلاف معنی داری بین غلظت رادون و نوع ساختمان وجود دارد. میانگین خطر ابتلا به سرطان اضافی در طول زندگی در مواجهه با رادون در مناطق مورد مطالعه % 54/0 محاسبه شد که در مقایسه با سطح اقدام EPA اندک می باشد. نتیجه‎گیری: براساس نتایج بدست آمده در حال حاضر شهرستان شبستر در مواجه با رادون مشکل خاصی ایجاد نمی کند با این حال در برخی از منازلی که سطح رادون از استاندارد بالاتر است انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است.