بررسی دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در خصوص اجرای اقدامات خود مراقبتی کووید-19
چکیده
چکیده
مقدمه: کرونا ویروس یکی از بیماری¬های عفونی نوظهور است که به عنوان تهدید جدی برای سلامت عمومی باعث ایجاد نگرانی در سرتا سر جهان شده است. سازمان جهانی بهداشت نیز با توجه به این که دارو یا واکسنی برای این بیماری وجود ندارد برای کاهش شیوع توصیه به اقداماتی مانند رعایت بهداشت، ضدعفونی کردن، رعایت فاصله گذاری اجتماعی و قرنطینه کردن را توصیه کرده است. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در خصوص اجرای اقدامات خود مراقبتی کووید-19 انجام یافته است.
روش کار: مطالعه حاضر از نوع کیفی بوده که به کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1399-1400می باشد. روش نمونه گیری از نوع مبتنی بر هدف و نامتجانس بوده است. معیارهای ورود در این پژوهش دانشجویان کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا در تمامی دانشکده های دانشگاه علوم پزشکی تبریز بودند. اطلاعات از طریق راهنمای مصاحبه و 20 مصاحبه نیمه ساختار یافته که به صورت حضوری و یا تماس تلفنی و آنلاین تنظیم شده بود دریافت گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیل محتوا انجام شد.
یافته ها: در این پژوهش بر اساس تحلیل های انجام شده از 20 مصاحبه، 7 تم اصلی شامل آگاهی از اقدامات خودمراقبتی مربوط به پیشگیری و انتقال کووید-19 و منبع کسب اطلاعات، انجام اقدامات خودمراقبتی، اعتقاد به انجام اقدامات خودمراقبتی، اثربخشی اقدامات خودمراقبتی به ترتیب اولویت، تسهیل کننده های خودمراقبتی، موانع خودمراقبتی و راهکارهای پیشنهادی به همراه زیرگروه-های مربوطه شناسایی گردید.
نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد که اقدامات خودمراقبتی به ترتیب اولویت شامل ماسک زدن، واکسینه شدن، فاصله گذاری اجتماعی، شست وشوی دست ها، ضدعفونی محیط، تهویه هوا و قرنطینه شدن در صورت بروز علائم توسط دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی انجام می شود. در انجام اقدامات مذکور، عوامل تسهیل کننده و موانعی وجود دارند که اجرای اقدامات خودمراقبتی را راحت تر و یا مانع اجرای اقدامات خودمراقبتی می شوند. مهم ترین عوامل تسهیل کننده، حفظ سلامتی خود و خانواده به عنوان یکی از مسئولیت های اجتماعی می باشد. این بدبن معنا است که شرکت-کنندگان با سواد سلامت و دانش و آگاهی خویش به این موضوع که رعایت اقدامات خودمراقبتی موجب سلامتی خود و خانواده می گردد، اقدامات خودمراقبتی را بیشتر رعایت می کردند. همچنین مهم ترین موانع در اجرای اقدامات مذکور، خستگی و فشار روانی در اثر وضعیت موجود و حضور در دورهمی های دوستانه و خانوادگی می باشد. از راهکارهای غلبه بر موانع می توان به بازنگری در برخی سیاست های دانشگاه، فرهنگ سازی مردم نسبت به رعایت اقدامات خودمراقبتی و کاهش فشارکاری کادر درمان در بیمارستان اشاره کرد که در این زمینه مدیران حوزه سلامت و سیاستگذاران با برنامه ریزی صحیح می توانند به رفع این موانع بپردازند.