طراحی و روانسنجی نسخه فارسی پرسش نامه غربالگری بیماری التهابی روده برای پزشکان عمومی

Abstract

یکی از روش های تشخیص زود هنگام بیماری کولیت اولسراتیو و کرون ، استفاده از تست های غربالگری می باشد. برای غربالگری بیماری التهابی روده ، تست های پاراکلینیکی مختلفی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد ؛ اما این تست ها درتمام نقاط کشور ایران قابل دسترس نیست و موجب صرف وقت و هزینه زیادی می شود. علاوه بر این ، با توجه به اینکه پزشکان عمومی در خط اول ارائه خدمات تشخیصی و درمانی برای بیماران مبتلا می باشند و بسیاری از تست های غربالگری پاراکلینیکی موجود، قابلیت اجرا توسط پزشکان عمومی را ندارند، وجود پرسش نامه های غربالگری که قابلیت اجرا توسط پزشکان عمومی و قابلیت استفاده در سراسر کشور را داشته باشند، علاوه بر ایفای نقش موثر درتشخیص زود هنگام و کاهش موربیدیتی و مورتالیته ناشی از بیماری، موجبات ذخیره قابل توجهی در صرف وقت و هزینه از بابت ارائه خدمات تخصصی به بیماران مبتلا را فراهم خواهند ساخت. روش کار: : این مطالعه یک مطالعه اکتشافی از نوع روان سنجی بود. که به صورت بررسی روایی صوری و پایایی وقابلیت و راحتی اجرا(Feasibility ) پرسشنامه غربالگری بیماری های التهابی روده مراقبتهای اولیه در دانشگاه علوم پزشکی تبریز و در طی سال 1399 با مشارکت 55 پزشک ( 15 پزشک متخصص و 40 پزشک عمومی) انجام شد. در ابتدا پس از اجازه ازنویسنده اصلی پرسشنامه، پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه و باز ترجمه شد . به دلیل اینکه محتوای پرسشنامه ،محتوای استاندارد و قابل قبولی است و استفاده ازآن تحت تاثیر فرهنگ ها ،گویش ها و بستر های آموزشی مختلف قرار نمیگیرد تعیین روایی محتوای پرسشنامه در این مطالعه انجام نشد و صرفا بعد از ترجمه و بازترجمه آن اقدام به تعیین روایی صوری و پایایی وقابلیت و راحتی اجرا ( Feasibility)آن شد . گویه های پرسش نامه جهت بررسی روایی صوری و Feasibility، توسط پزشکان متخصص و پزشکان عمومی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت جهت بررسی پایایی، از آزمون های ICC و Cronbach,s Alpha با استفاده از نرم افزارSPSS استفاده شد. بدین منظور تعداد40 پزشک عمومی برای بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی به فاصله ده روز پرسشنامه ها را تکمیل کردند. در این پژوهش بررسی روایی ملاک به دلیل بالارفتن هزینه تست و ناکافی بودن منابع مالی در زمان اجرای طرح ، تست Stool Calprotectin انجام نگرفت. یافته¬ها: پرسشنامه موجود به زبان فارسی ترجمه وبازترجمه شد و دارای هشت سوال بود؛ حداقل نمره Impact Score کسب شده برای سوالات پرسشنامه برابر 3/2 بود که نمره قابل قبولی بود ؛ مقدار آلفا براي كل مقياس برابر با 869/0 بود و تمامی سوالات نمره بالاتر از 7/0 ( قابل قبول) را اخذ نمودند. بررسی ضریب همبستگی درون گروهی حاکی از کسب نمره 957/0 بود که حاکی از ثبات نتایج و تکرارپذیری نتایج این پرسشنامه در زمانهای مختلف بود.