ارزیابی اثرات بهداشتی و زیست محیطی حذف قبوض کاغذی(آب، برق، گاز، تلفن)

Abstract

مقدمه: افزایش روزافزون تولید پسماندها از جمله کاغذ و مقوا و دفع غیراصولی آن‌ها موجب اثرات بهداشتی و زیست محیطی، هدررفت انرژی و منابع طبیعی می‌گردد. لذا هدف مطالعه حاضر توصیف اثرات بهداشتی و زیست محیطی حذف قبوض کاغذی (آب، برق، تلفن و گاز) در راستای کاهش تولید پسماند و اثرات ناشی از آن می‌باشد. مواد و روش ها: در خصوص موضوع ابتدا یک مرور نظام مند انجام شد. سپس بقیه بخش های مطالعه به صورت توصیفی مقطعی انجام شد، اطلاعات در خصوص تعداد قبوض کاغذی تولید شده برای کل انشعابات آب، برق، گاز و مشترکین تلفن ثابت و همراه برای بازه زمانی یک سال (سال 98) از سازمان‌ها، ادارات و وزارت خانه‌های مرتبط شامل نیرو، ارتباطات و شرکت ملی گاز جمع آوری و مورد آنالیز قرار گرفت. جرم قبوض با توزین تعیین گردید و با لحاظ قیمت کاغذ هزینه‌های تولید آن برآورد گردید، با استفاده از منابع علمی معتبر به ویژه IPCC ، مقادیر معادل کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای و همچنین کاهش مقادیر آب مصرفی با فرض حذف قبوض برآورد گردید. با مرور منابع علمی، متون و تجارب، معایب احتمالی حذف قبوض و تجربیات موجود در این خصوص مورد بحث و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که تعداد کل قبوض صادر شده در سال 98 در کشور، 160/3 میلیارد عدد در سال می‌باشد. در صورت حذف کامل قبوض کاغذی و تبدیل آن به قبوض الکترونیکی، از تولید 2391 تن پسماند کاغذی در کشور در سال جلوگیری خواهد شد، همچنین به میزان 2123 میلیارد ریال در هزینه صدور قبوض صرفه جویی خواهد گردید، مصرف آب 2/6-72/0 میلیون متر مکعب کاهش خواهد یافت و از تولید 3464 - 1171 تن معادل دی اکسید کربن گاز گلخانه‌ای در هر سال نیز جلوگیری خواهد شد. با توجه به استفاده از بستر الکترونیکی موجود برای ارسال قبوض، این روش دارای معایب آنچنانی نمی‌باشد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر بیانگر ضرورت مبرم به حذف قبوض کاغذی با توجه به اثرات ایجاد شده ناشی از فرآیند تولید کاغذ جهت تولید قبوض و دفع پسماندهای حاصل از آن می‌باشد. لذا اقدامات شروع شده در خصوص حذف قبوض کاغذی، باید طور کامل انجام گیرد. لازم به توضیح است جهت رفع برخی مشکلات جزیی موجود باید برخی اصلاحات و آموزش و اطلاع رسانی در مورد ارسال قبوض به صورت الکترونیکی صورت گیرد