ارتباط حمایت اجتماعی با بار مراقبتی و رشد پس از سانحه در مادران کودکان بستری مبتلا به لوسمی در مرکز آموزشی درمانی کودکان تبریز، سال 1399

Abstract

چکیده مقدمه و هدف: حمایت اجتماعی یکی از عوامل مؤثر بر خانواده در مدیریت کودک مبتلا به سرطان است که می تواند درکیفیت زندگی والدین و چگونگی تأمین مراقبت پس از تشخیص و در طول درمان بیماری کودک تأثیر گذارد و خانواده را در کنار آمدن با بحران های ناشی از این بیماری یاری دهد. ازآنجاییکه مطالعات محدودی در مورد پیامد های کوتاه مدت و طولانی مدت دریافت حمایت اجتماعی در والدین انجام شده است لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی با بارمراقبتی و رشد پس از سانحه در مادران کودکان مبتلا به لوسمی به عنوان مراقب اصلی کودک انجام شده است. مواد و روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی همبستگی بوده و در این مطالعه 122نفر از مادرانی که دارای کودک زیر 14سال مبتلا به لوسمی بودند و در بین ماههای ارديبهشت تا دی سال1400 در بخش های خون و درمانگاه خون مرکز آموزشی درمانی کودکان در تبریزبستری بودند،که به روش نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه برای سنجش میزان حمایت اجتماعی از ابزار حمایت اجتماعی (1988)Northouse ، برای سنجش میزان بار مراقبتی ابزار بار مراقبتی Zarit (1985) و برای سنجش میزان رشد پس از سانحه از ابزار رشد پس از سانحه (1996)PTG استفاده گردید. داده های حاصل از پژوهش در نرم افزار SPSS25 با استفاده از روش های آمار توصیفی و استنباطی و آزمون هاي ضريب همبستگي اسپيرمن، آزمون t مستقل، رگرسیون و در سطح معناداری کمتر از 05/0 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: نتایج مطالعه حاضر نشان که مادران سطح بالایی از حمایت اجتماعی را دریافت کرده بودند و میزان بارمراقبتی مادران کمتر از حد متوسط بود و همچنین میانگین نمره کل رشد پس از سانحه در این مادران بالاتر از حد متوسط بود. نتایج نشان داد بیشترین حمایت دریافتی مادران از طرف خانواده و کمترین حمایت دریافتی آنها مربوط به حمایت از طرف پزشک بود.براساس یافته های این مطالعه ارتباط معنی دار و معکوس بین میانگین نمره کل حمایت اجتماعی و بار مراقبتی مادران دیده شد (004/0 p =) و بین میانگین نمره کل حمایت اجتماعی و نمره کل رشد پس از سانحه مادران ارتباط معنی دار و مستقیم بود (002/0 p =). در مطالعه حاضر بین حیطه های حمایت همسر، حمایت دوستان، حمایت پزشک و پرستار با نمره کل رشد پس از سانحه مادران ارتباط آماری معنی دار با ضریب همبستگی مثبت و مستقیم وجود داشت (05/0 >p ). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، مادرانی که حمایت اجتماعی کافی دریافت می کنند بار مراقبتی کمترداشته و رشد پس از سانحه درآنها بیشتراست. بر اساس این مطالعه حمایت خانواده بزرگترین حمایتی است که مادران دریافت می کنند. لذا خانواده نقش مهمی در کمک به مادران برای مقابله با بیماری فرزندشان دارد. هم چنین حمایت پرستاری بعد از حمایت خانواده در جایگاه دوم اهمیت قرار داشت که باعث کاهش بار مراقبتی و افزایش رشد پس از سانحه مادران می شود ولی در صورتی که این حمایت همه جانبه نباشد نخواهد توانست بارمراقبتی مادران را کاهش دهد. از آنجاییکه پزشکان به عنوان یکی از عناصر مراقبتی تیم درمان نقش کمتری در حمایت از مادران داشتندلذا به نظر می رسد تدوین برنامه آموزشی جهت آگاه سازی پزشکان از ضرورت ایفای نقش حمایتی خود ضروری به نظر می رسد.