تحلیل الگوی مصرف واکسن وایمونوگلوبولین ضد هاری در مراکز بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تبریزدرسال های 1399-1394

Abstract

مقدمه و هدف: یکی از بیماری های مشترک انسان و حیوان که سالانه افراد زیادی را از لحاظ سلامتی مورد تهدید قرار می دهد، بیماری هاری است. سالانه بیش از 55000 نفر درجهان به دلیل هاری می میرند ، هر ساله در مناطق مختلف دنیا بیش از 15 میلیون نفر به علت گازگرفتگی توسط حیوانات به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری هاری، تحت درمان ضد هاری (واکسن وایمونوگلوبولین ضدهاری) قرار می گیرند. با توجه به وارداتی بودن واکسن وایمونوگلوبولین هاری ازکشورهای خارجی و وجود مشکلاتی در خرید واکسن و ایمونوگلوبولین در کشور ، لزوم ترسیم الگوی مصرف واکسن ایمونوگلوبولین هاری ضروری است. روش كار: این مطالعه، یک مطالعه مقطعی بود که با بهره گیری از داده های مراکز بهداشت شهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز در ارتباط با واکسن و ایمونوگلوبولین هاری انجام گرفت . برای هدف اول، میزان بروز سالانه حیوان گزیدگی درشهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز درسال های 1399-1394 گردآوری وآنالیز گردید.برای هدف بعدی تعداد مواردحیوان گزیدگی در شهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای سال های 1401- 1400 برآورد گردید و برای هدف سوم داده های مربوط به مصرف واکسن وایمونوگلوبولین درشهرستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز درسال های 1399-1394 گردآوری وآنالیز گردید. يافته ها : براساس نتایج یافته ها برای هدف اول میانگین میزان بروز حیوان گزیدگی درجمعیت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تبریز 220 در یکصد هزار نفر بوده که این میزان بروز از میزان بروز کشوری که در آن طبق گزارش پورتال مرکز مدیریت بیماری ها در سال 1399 برابر 253 در یک صدهزار نفر بوده کمتر می باشد.برای هدف دوم برای سال های 1400 میانگین بروز 211 در یکصد هزار نفر وبرای سال 1401 نیز میزان بروز 242 دریکصد هزارنفر پیش بینی گردید.روند مصرف واکسن وایمونوگلوبولین هاری صعودی بود. و میانگین مصرف 6 ساله واکسن هاری 24853 وایمونوگلوبولین ضدهاری برابر1136238 واحد بود. میانگین سنی حیوان گزیدگی 8/31 سال (انحراف معیار=24/17)، 85 درصد موارد مربوط به جنس مرد و 15 درصدموارد حیوان گزیدگی مربوط به جنس زن بوده است. بیشترین موارد حیوان گزیدگی مربوط به سگ گزیدگی با 80 درصد موارد، بیشترین موارد حیوان گزیدگی مربوط به ملیت ایرانی با 6/ 96 درصد، بیشترین موارد حیوان گزیدگی مربوط روستا نشینان با 58 درصد،و مشاغل آزاد با 24 درصد وگروه دامداری با 23درصد بیشترین گروه شغلی را دارا بودند. نتیجه گیری : با توجه به روند رو به افزایش حیوان گزیدگی وبه تبع آن روند روبه افزایش مصرف واکسن وایمونوگلوبولین هاری انجام برخی از اقدامات مداخله ای مانند آموزش گروه های در معرض خطر حیوان گزیدگی به ویژه ساکنان مناطق روستائی، افراد با مشاغل آزاد و گروه دامداری، مدیریت و ساماندهی حیوانات ولگرد مانند سگ و تقویت سیستم مراقبت و برنامه ایمن سازی در این باره ضروری به نظر می رسد .