نارسائی هیجانی و ارتباط آن با عملکرد عضو پیوندی و کیفیت زندگی دریافت کنندگان پیوند کبد در مراکز آموزشی درمانی تبریز سال 1399
چکیده
چکیده: مقدمه: بیماران پس از دریافت عضو پیوندی مسائل روحی و روانی متعددی را تجربه می نمایند و در قبول عضو در جسم خود و نیز سازگاری با مسائل پیوند دچار مشکلاتی هستند که باعث می گردد دچار نارسائی های عاطفی و هیجانی شده و عملکرد عضو و نیز کیفیت زندگی آن ها تحت تاثیر قرار گیرد. این مطالعه با هدف بررسی نارسائی هیجانی در دریافت کنندگان کبد و ارتباط آن با عملکرد عضو پیوندی و کیفیت زندگی در این بیماران در بیمارستان امام رضا تبریز و مطب پزشک متخصص، در سال 1399 انجام شد.
روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی می باشد که با مشارکت 123 نفر از دریافت کنندگان پیوند کبد در مراکز آموزشی-درمانی تبریز (بخش گوارش مرکز آموزشی-درمانی امام رضا (ع) تبریز و مطب پزشکان مربوطه) که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند، در سال 1399 انجام گرفت. در این مطالعه برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه-های مشخصات دموگرافیک، نارسائی هیجانی تورنتو (20-TAS) و پرسشنامه ی کیفیت زندگی SF36 استفاده شد. پس از توضیح اهداف پژوهش و اخذ رضایت آگاهانه از بیماران، پرسشنامه در اختیار آنان قرار گرفت و از آنان درخواست شد تا پرسشنامه های مذکور را تکمیل نمایند. داده ها جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 22 و آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی مستقل، ANOVA، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی) تجزیه تحلیل شدند. سطح معنی داری برای کلیه آزمون های آماری 05/0< P در نظر گرفته شد.
یافته ها: میانگین و انحراف معیار نارسائی هیجانی و کیفیت زندگی کل به ترتیب 35/13 ± 9/55 و 08/19 ± 95/67 بود. آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین نمره نارسائی هیجانی کل (501/0-=r،001/0>p)، مولفه ی دشواری در شناسایی احساسات (473/0-=r،001/0>p) و مولفه ی دشواری در توصیف احساسات (449/0-=r،001/0>p) با نمره کل کیفیت زندگی همبستگی منفی و معنی داری وجود داشت. بین میانگین نمره بعد تفکر عینی با نمره کل کیفیت زندگی و مولفه های ارتباط معنی داری یافت نشد (05/0<p). نتایج ضریب همبستگی نشان داد که ارتباط آماری معنی داری بین نارسائی هیجانی کل و نتایج تست-های عملکرد کبد (به استثنای INR، 239/0=r، 026/0=p) در بیماران شرکت کننده در مطالعه-ی حاضر وجود نداشت (05/0<p). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که نارسائی هیجانی کل (000/0= p) و سن (016/0= p) به طور معنی داری کیفیت زندگی را پیش بینی می کنند، به-طوری که به ازای یک واحد افزایش در متغیرهای مستقل نارسائی هیجانی و سن، متغیر وابسته-ی کیفیت زندگی به ترتیب به میزان 09/6 و 45/2 واحد کاهش می یابد.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه که حاکی از ارتباط منفی و معکوس نارسایی هیجانی با کیفیت زندگی می باشد، ضروری است تا مداخلاتی در جهت رفع مسائل روحی و روانی دریافت-کنندگان کبد انجام گردد، از جمله ویزیت روانپزشکان و روانشناسان در کنار ویزیت پزشک اصلی پیشنهاد می شود.