طراحی ابزار ارزیابی کیفیت فنی مراقبت های بهداشتی درمانی ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در ایران
Abstract
مقدمه: مراکز و سازمان‌های مختلفی در امر ارائه‌ی خدمات به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در ایران مشارکت دارند و یک ابزار مشخص برای ارزیابی کیفیت فنی خدمات ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. هدف از مطالعه حاضر طراحی ابزار ارزیابی کیفیت فنی مراقبت‌های بهداشتی و درمانی ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در ایران می‌باشد.
مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه چند مرحله‌ای بوده که از مرور گستره و مطالعه کیفی استفاده کرده است. ابتدا مروری گستره در مورد کیفیت فنی مراقبت‌های بهداشتی و درمانی ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در پایگاه داده‌های،PubMed ، Scopus،Science Web of و سایتهای مرتبط با انجمن های بین المللی مراقبت از کودکان اوتیسم نیز جستجوی دستی منابع اطلاعاتی انجام گرفت. نظرات صاحبنظران و والدین با استفاده از پرسشنامه بررسی گردید. وابزار اولیه توسط تیم پژوهشی تدوین گردید و در ادامه در قالب پانل خبرگان مورد بررسی و نهایی شد.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌های به دست آمده حاصل از بررسی مقالات نشان داد که شاخص هایی که از این مقالات استخراج شد در 8 حیطه طبقه بندی شدند. که شامل غربالگری و تشخیص، مداخلات پزشکی، رفتار درمانی، مداخلات مدیریتی، داده های بالینی، همکاری با خانواده، مداخلات مبتنی بر جامعه، شاخص های بهبودی و پیامدهای مراقبتی بودند.
بر اساس مرور انجام یافته در زمینه خدمات مرتبط با ارزیابی اولیه و تشخیص در اختلال طیف اوتیسم در راهنماهای بالینی کشورهای مختلف 33 توصیه مختلف شناسایی شد که در قالب5 دسته شامل: غربالگری، ارزیابی و تشخیص، ابزارهای غربالگری و تشخیص، تیم ارزیابی وخانواده دسته بندی گردید. و در زمینه خدمات مرتبط با مداخله و درمان در اختلال طیف اوتیسم در راهنماهای بالینی کشورهای مختلف 43 توصیه مختلف شناسایی شد که در قالب7 دسته شامل: ارائه دهندگان، مراکز ارائه خدمت، خدمات، دارو درمانی، رویکردهای درمانی، ایمن سازی محیط، تحقیق و پژوهش دسته بندی گردید
نتیجه گیری: با توجه به این که خدمات مختلفی به کودکان مبتلا به اوتیسم در ایران توسط موسسات مختلف ارائه می شود ولی ابزار مفیدی برای ارزیابی کیفیت فنی خدمات ارائه شده وجود ندارد. وجود یک ابزار برای ارزیابی کیفیت فنی خدمات ارائه شده به کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم می تواند در ارائه خدمات با کیفیت برای کودکان مبتلا به اوتیسم مفید باشد.