تأثیراستفاده از برنامه بازدید در منزل بر کیفیت زندگی،حمایت اجتماعی و درد بیماران سوختگی پس از ترخیص از بیمارستان

Abstract

چکیده زمینه و هدف: سوختگی پدیده ای آسیب زا است که بر تمام جنبه های کیفیت زندگی بازماندگان تأثیرگذار است. بنابراین افرادی که دچار اختلال استرس پس از ضربه ناشی از سوختگی می گردند از نظر کیفیت زندگی دچار آسیب های زیادی می شوند. دامنه ی گسترده این آسیب ها شامل مشکلات جسمانی، روانی و اجتماعی است. در این گونه صدمات چون بهبودی در آینده نزدیک حاصل نمی شود، لذا ادامه مراقبت ها در منزل مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین با توجه به نیاز بیماران به حمایت خانواده برای مقابله با شرایط دشوار به وجود آمده، خانواده باید توانائی مواجهه با شرایط بیماری و مهارت و دانش لازم را داشته باشد، زیرا حمایتی که فرد از خانواده و اجتماع دریافت می کند پیش بینی کننده معناداری برای رضایت از زندگی اوست. از این رو تیم پزشکی و پرستاران سلامت می توانند در قالب برنامه بازدید در منزل به عنوان یک مشاور جهت کمک و یاری به خانواده، تدابیر سازنده ای را در این زمینه اتخاذ نمایند و راهنمائی و آموزش های لازم را به خانواده ارائه نمایند. همچنین بازدید در منزل از طریق توسعه ی خود مراقبتی و مهارت های حل مسئله منجر به بهبود فعالیت های زندگی روزانه و توان سازگاری بیمار می شود، از این رو می تواند نقش مهمی در کیفیت زندگی آنان داشته باشد. لذا بیماران سوختگی می توانند پس از ترخیص از بیمارستان هنگام بازگشت به خانه و خانواده از حمایت مداوم پرستاری با برنامه های مراقبتی مانند بازدید در منزل بهره مند شوند. لذا این مطالعه با هدف تعیین تأثیر برنامه بازدید در منزل بر کیفیت زندگی، حمایت اجتماعی و درد بیماران سوختگی بیمارستان سینای دانشگاه علوم پزشکی تبریز انجام شد. مواد و روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی از نوع سری زمانی منقطع پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود که بر روی 30 بیمار سوختگی ترخیص شده از مرکز سوختگی بیمارستان سینای شهر تبریز در دی ماه سال 1398 الی مهر ماه سال 1399 از طریق نمونه-گیری در دسترس انجام گرفت. شرکت کنندگان براساس طرح بلوک بندی به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. پروتکل بازدید در منزل به مدت دو ماه و برحسب نیاز بیماران، هفته ای یک بار در مدتی 15 تا 60 دقیقه ای برای بیماران گروه مداخله انجام گرفت و بیماران گروه کنترل هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه کیفیت زندگی مخصوص بیماران سوختگی (BSHS-B)، پرسشنامه حمایت اجتماعی شربورن و استوارت و ابزار درد واس(Vass) بود که در زمان های ترخیص، دو ماه و چهار ماه بعد از اخرین جلسه بازدید در منزل برای گروه مداخله و علاوه بر زمان ترخیص در 2 ماه و 4 ماه بعد از ترخیص نیز برای گروه کنترل تکمیل گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 24-SPSS و آزمون های آنالیز واریانس، طرح مختلط و مقایسه های جفتی با تصحیح بانفرونی انجام گرفت. یافته ها: نمرات کیفیت زندگی در زمان ترخیص، دو ماه بعد و چهار ماه بعد از آخرین بازدید در منزل در گروه مداخله به ترتیب 746/16 ± 108، 769/18 ± 47/139، 027/13 ± 13/172 و در گروه کنترل 977/19 ± 93/98، 107/25 ± 93/128، 407/20 ± 146بوده است. نمرات بعد حمایت اجتماعی در گروه مداخله 138/19 ± 870/66، 405/17 ± 07/70، 855/14 ±40/74 و در گروه کنترل 632/16 ± 93/65 ، 958/60±13/67 و 901/15±40/67 بوده است. نمرات بعد درد در گروه مداخله 506/1 ± 87/3، 113/1 ± 34/2 و458/0± 27/0 و در گروه کنترل 568/1±80/3، 302/1 ± 87/2 و 4 ماه بعد 516/0 ± 53/0 بوده است. نتایج ارتباط معناداری را در زمان های هنگام ترخیص، 2 ماه و 4 ماه بعد در نمرات کیفیت زندگی (001/0P<) و درد (001/0P<) در گروه مداخله و کنترل نشان می دهد. همچنین نتایج ارتباط معناداری را بین نمرات حمایت اجتماعی در گروه مداخله در زمان های هنگام ترخیص با 4ماه بعد (021/0P=)، 2ماه بعد با 4 ماه بعد (027/0P=) نشان می دهد، اما تفاوت قابل‌ توجهی بین میانگین های گروه کنترل در زمان های مختلف مشاهده نشد (00/1P=). نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که برنامه بازدید در منزل تأثیر قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی، حمایت اجتماعی و درد بیماران سوختگی دارد. بنابراین پرستاران می توانند با ارائه توصیه های آموزشی و درمانی که در هنگام بازدید در منزل انجام می دهند، در بهبود کیفیت زندگی، حمایت اجتماعی و میزان درد بیماران سوختگی موثر باشند.