بررسی اثرات گرافیت و زغال فعال بر ویژگی های مورفولوژیکی و اسیدهای فنولی و ترکیبات فرار گیاه Plantago maritima در شرایط کشت درون شیشه ای

Abstract

مقدمه: گیاهان خانواده Plantaginaceae به دلیل تولید متابولیت های ثانویه گیاهان با ارزشی می باشند. امروزه تولید متابولیت های ثانویه از طریق بیوتکنولوژی در حال افزایش است و کشت گیاهی غنی شده از الیسیتور ها جایگزین مناسبی برای استخراج مواد می باشد. هدف: هدف ما بررسی اثرات گرافیت و زغال فعال بر روی ویژگی های مورفولوژیکی و اسید های فنولی و ترکیبات فرار گیاه Plantago maritima به روش کشت سلولی می باشد. مواد و روش ها: گیاهچه ها پلانتاگو ماریتیما، در محیط کشت MS حاوی غلظت های 0، 2، 4 و 8 g/L گرافیت و زغال فعال کشت شدند. بعد از رشد، ویژگی های مورفولوژیکی، مقادیر توتال فنول، توتال فلاونوئید، آنتی اکسیدان و رنگیزه های فتوسنتزی بررسی گردید. برای بررسی اسید های فنولی از روش LC-MS و برای آنالیز ترکیبات فرار، از روش GC-MS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، گرافیت در غلظت های بالا (4 و 8 g/L) و زغال فعال در غلظت های پایین (2 و 4 g/L) باعث افزایش ویژگی های مورفولوژیکی گیاه می شوند (P<0.05). تیمار با غلظت های 4 و 8 g/Lزغال فعال بیشترین توتال فنول و فعالیت آنتی اکسیدانی و تیمار با غلظت 2 g/L بیشترین مقدار رنگیزه را دارا بودند. تیمار های مختلف گرافیت و زغال فعال تعداد ترکیبات فرار را نسبت به کنترل افزایش دادند. بیشترین میزان ترکیبات در همه تیمار ها غیر ترپنوئیدها بودند. فرولیک اسید و رزمارینیک اسید به ترتیب در تیمار های 8 g/L گرافیت، 8 g/L زغال فعال و 4 g/L زغال فعال مشاهده شد و این دو اسید فنولی در کنترل مشاهده نشدند. نتیجه گیری: غلظت های اپتیمم گرافیت و زغال فعال در کشت اندام گیاه Plantago maritima تغییرات مثبتی در تولید متابولیت های ثانویه و ویژگی های مورفولوژکی گیاه ایجاد کرد.