بررسی تأثیر دریافت خوراکی روغن سیاه دانه و مصرف موضعی بر میزان درد، عملکرد و شاخص های سرمی التهاب و استرس اکسیداتیو در مبتلایان به استئوآرتریت زانو
چکیده
استئوآرتریت زانو یک بیماری شایع دژنراتیو موسکولواسکلتال و عامل ناتوانی در سراسر دنیا می باشد.که مقدار قابل توجهی از منابع و بودجه های سیستم بهداشتی را مصرف می کند. روغن سیاهدانه یک داروی گیاهی سنتی بوده که اثرات آنتی اکسیدان ، متعادل کننده سیستم ایمنی و دارای اثرات ضد التهابی و ضد درد می باشد. با توجه به شیوع بالای استئوآرتریت زانو در کشورمان و دردهای ناتوان کننده ای که مبتلایان به این بیماری متحمل می شوند، نیاز به بررسی شیوه های نوین کمک درمانی در این بیماری محسوس و قابل تأمل هست. لذا بر آن شدیم اثرات مفید روغن دانه سیاه خوراکی و موضعی را در مقایسه با پلاسبو در بیماران استئوآرتریت زانو در قالب کارآزمایی بالینی تصادفی شده مورد بررسی قرار دهیم.
روش اجرا: در این کارآزمایی بالینی دوسوکور در دو مرکز درمانگاهی طب فیزیکی و توانبخشی تبریز انجام شد. تعداد 45 بیمار مبتلا به استئوآرتریت زانو که شرایط ورود به مطالعه را داشتند به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. اعضای گروه اول تحت مکمل درمانی با روغن سیاه دانه خوراکی به میزان 5/2 میلی لیتر دو بار در روز و روغن موضعی پلاسبو و گروه دوم تحت درمان موضعی با روغن سیاه دانه 5/2میلی لیتر سه بار در روز و روغن خوراکی پلاسبو قرار گرفته و گروه سوم یا شاهد روغن پلاسبو به صورت خوراکی و موضعی دریافت کردند. پیامد های اولیه میزان درد و فعالیت فیزیکی بوده که توسط ابزارVAS و پرسشنامه WOMAC و تست تحرک Timed Up and Go Test اندازه گیری شد. پیامد ثانویه زیر مقیاس WOMAC (درد، خشکی و محدودیت عملکرد فیزیکی) و عوارض جانبی بود. . متغییرهای مطالعه قبل ازشروع مداخله و پس از 6 هفته از شروع مطالعه و دریافت روغن سیاه دانه مورد ارزیابی قرار گرفتند و میزان تغییرات آنها بین سه گروه با یکدیگر مقایسه انجام شد.
یافته¬ها: در نهایت 40 بیمار مطالعه را به پایان رساندند و طی مدت مصرف دارو عارضه خاصی گزارش نشد. تفاوت واضح در داده¬های دموگرافیک، آنتروپومتریک و کلینیکی پایه وجود نداشت.طی پیگیری 6 هفته پس از تجویز دارو معیار VAS ،درد در WOMAC ، محدودیت عملکرد فیزیکی در WOMAC و WOMAC توتال در گروه سیاهدانه خوراکی و موضعی بهبود داشته است (p<0.05) اگر چه معیار VASو معیار درد در WOMAC به صورت چشمگیر فقط در گروه موضعی سیاهدانه در مقایسه با پلاسبو بهبود نشان داد (p=0.005, p=0.015). همچنین سیاهدانه موضعی در بهبود فعالیت فیزیکی WOMAC و WOMAC توتال موثرتر از نوع خوراکی عملکرده است (p<0.05). تفاوت واضحی بین گروه مصرف کننده سیاهدانه موضعی و خوراکی در مقایسه با پلاسبو در معیار خشکی WOMAC و TUG در بیماران با استئوآرتریت زانو نبوده است (p>0.05). در میان فاکتورهای التهابی CRP و MDA در گروه خوراکی کاهش داشت که این کاهش فقط در گروه خوراکی درفاکتور CRP قابل ملاحظه بوده است