تحلیل وضعیت، شناسایی چالش¬ها و راهکارهای ارتقای آموزش مبتنی برحل مسئله در آموزش دانشجویان دندان¬پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از دیدگاه دانشجویان، اساتید و مسئولین: یک مطالعه کیفی
Abstract
مقدمه: هدف از اجرای این مطالعه تحلیل وضعیت، شناسایی چالش¬ها و راهکارهای ارتقای آموزش مبتنی بر حل مسئله (PBL) در آموزش دانشجویان دندان¬پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز از دیدگاه دانشجویان، اساتید و مسئولین دانشکده می¬باشد. با توجه به این که روش PBL از سال 1391 وارد سیستم آموزشی دانشکده دندان¬پزشکی تبریز شده است، از این رو بازبینی و دریافت بازخوردهای حاصل از اجرای این روش ضروری بوده و جهت ادامه، اصلاح و یا کنارگذاشتن روش آموزش بسیار حائز اهمیت است.
روش¬کار: این مطالعه به‌صورت کیفی با رویکرد پدیدارشناسی تفسیری با استفاده از مصاحبه¬های نیمه ساختاریافته با شرکت اساتید، دانشجویان و مسئولین آموزشی انجام شد. در این مطالعه از نمونه¬گیری مبتنی بر هدف استفاده شد که در آن 17 نفر از اساتید، 30 نفر از دانشجویان و 3 نفر از مسئولین آموزشی مختلف در دانشکده وارد مطالعه شدند و به دلیل اشباع داده¬ها و عدم ارائه اطلاعات جدید، مطابق با معیار صحت سنجی لینکلن و گوبا مطالعه متوقف شد. همچنین، برای تحلیل داده¬های بدست آمده از روش تحلیل محتوایی بصورت دستی استفاده شد.
یافته¬ها: به‌طورکلی وضعیت اجرای روش PBL در دانشکده دندان¬پزشکی تبریز چندان رضایت بخش نیست. با توجه به ماهیت دروس و میزان همکاری و آشنایی اساتید میزان اجرا در بخش‌های آموزشی مختلف متفاوت بیان شد، به نقل قول از اغلب دانشجویان بخش ارتودنسی به‌طورکلی بر مبنای PBL آموزش‌های خود را انجام می‌دهد ولی در سایر بخش‌ها این روش آموزشی به‌صورت ارائه کیس‌های درمانی در آخر ترم و یا به‌صورت سؤالات و تکالیف که در سامانه نوید بارگذاری شده، اجرا می‌شود یا در بعضی بخش‌های آموزشی روش PBL به‌طورکلی اجرا نمی‌گردد.
نتیجه¬گیری: مهم‌ترین چالش¬های مطرح‌شده در راستای اجرای روش PBL در دانشکده، عدم آگاهی برخی اساتید و دانشجویان از ماهیت و نحوه اجرای PBL، عدم رغبت دانشجو و استاد برای اجرا، ماهیت برخی از دروس و بخش¬ها ارزیابی شد. در ادامه مهم‌ترین راهکارهای ارائه‌شده شامل اجرا به‌صورت دستورالعمل و واحد نظارت بر اجراست که با همکاری اساتید هر کدام از بخش¬های مربوطه سرفصل¬های قابل‌اجرا مشخص شده و در قالب یک دستورالعمل به بخش¬ها ابلاغ گردد. همچنین تشویقی و اختیاری بودن روش در وهله اول و آموزش و برگزاری کارگاه‌های توجیهی برای دانشجویان و اساتید از مهم‌ترین راهکارهای ارائه‌شده می‌باشد.