تاثیر مکمل¬یاری کورکومین، سیاهدانه و کورکومین-سیاهدانه بر برخی از بیومارکرهای التهابی و استرس اکسیداتیو و ترکیب اجزای بدن در زنان یائسه مبتلا به اوستئوپروز اولیه: کارآزمایی بالینی تصادفی سه‌سوکور
Abstract
مقدمه و هدف: اوستئوپروز و اوستئوپنی از جمله شایع‌ترین و ناتوان کننده‌ترین اختلالات در میان زنان یائسه هستند. اگرچه درمان‌های مکمل و جایگزین در درمان اختلالات مختلف مورد استقبال واقع شده‌اند، اما کارایی مکمل‌یاری با کورکومین و سیاهدانه در اوستئوپنی و اوستئوپروز ناشی از یائسگی تاکنون ناشناخته باقی مانده است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف تاثیر مکمل¬یاری کورکومین و سیاهدانه، به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر، بر برخی از بیومارکرهای التهابی و استرس اکسیداتیو و ترکیب بدن در زنان یائسه مبتلا به اوستئوپروز اولیه و اوستئوپنی انجام شد.
مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی سه‌سوکور بود که در 120 زن یائسه مبتلا به اوستئوپروز اولیه و اوستئوپنی انجام گرفت. شرکت کنندگان به صورت تصادفی و به طور مساوی به چهار گروه سیاهدانه (NS)، کورکومین (CUR)، ترکیبی کورکومین و سیاهدانه (CUR-NS) و پلاسبو تخصیص داده شدند. طول مدت مداخله 6 ماه بود که در طی آن شرکت کنندگان در گروه NS روزانه یک کپسول 1000 میلی‌گرمی روغن سیاهدانه و یک کپسول پلاسبوی کورکومین، در گروه CUR روزانه یک کپسول 80 میلی-گرمی نانومیسل کورکومین و یک کپسول پلاسبوی سیاهدانه، در گروه CUR-NS یک کپسول 80 میلی¬گرمی نانومیسل کورکومین و یک کپسول 1000 میلی‌گرمی روغن سیاهدانه و در گروه پلاسبو نیز دو کپسول پلاسبو را به صورت روزانه دریافت کردند. مشخصات فردی-اجتماعی و مامایی-پزشکی، شاخص‌های تن‌سنجی و سطوح فعالیت فیزیکی در ابتدای مطالعه جمع‌آوری شد. دریافت غذایی، ترکیب بدن و سطوح سرمی بیومارکرهای التهابی و استرس اکسیداتیو در ابتدا و انتهای مطالعه اندازه‌گیری شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از این مطالعه پس از تعدیل اثر متغیرهای مخدوش‌گر و اثرگذار ابتدای مطالعه، نشان داد که فعالیت سرمی سوپر اکسید دیسموتاز در گروه‌های NS (004/0P=) و CUR-NS (048/0P=) در مقایسه با ابتدای مطالعه و همچنین در گروه CUR-NS در مقایسه با گروه پلاسبو (میانگین تغییرات با فاصله اطمینان 95 درصد (CI 95%): 39/100 [87/21 تا 90/178]) به صورت معناداری افزایش یافت. سطوح سرمی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام در گروه CUR-NS (005/0P=) در مقایسه با ابتدای مطالعه و همچنین در مقایسه با گروه پلاسبو (میانگین تغییرات (CI 95%): 23/0 [05/0 تا 41/0]) به صورت معناداری افزایش یافت. سطوح سرمی فاکتور توموری نکروزه کننده آلفا در گروه‌های NS (001/0P<)، CUR (001/0P<) و CUR-NS (001/0P<) در مقایسه با ابتدای مطالعه و همچنین در مقایسه با گروه پلاسبو (میانگین تغییرات (CI 95%) به ترتیب: 43/8- [84/9- تا 03/7-]، 26/8- [65/9- تا 88/6-] و 33/12- [77/13- تا 90/10-]) به صورت معناداری کاهش یافت. سطوح سرمی اینترلوکین 6 در گروه‌های NS (001/0P<)، CUR (001/0P<) و CUR-NS (001/0P<) در مقایسه با ابتدای مطالعه و همچنین در مقایسه با گروه پلاسبو (میانگین تغییرات (CI 95%) به ترتیب: 08/8- [33/9- تا 83/6-]، 58/7- [79/8- تا 36/6-] و 36/11- [62/12- تا 10/10-]) به صورت معناداری کاهش یافت. سطوح سرمی پروتئین واکنشی C با حساسیت بالا در گروه‌های NS (001/0P<)، CUR (001/0P=) و CUR-NS (001/0P<) در مقایسه با ابتدای مطالعه و همچنین در گروه‌های NS و CUR-NS در مقایسه با گروه پلاسبو (میانگین تغییرات (CI 95%) به ترتیب: 15/0- [23/0- تا 06/0-] و 24/0- [33/0- تا 16/0-]) به صورت معناداری کاهش یافت. هیچ گونه تفاوت آماری معناداری از نظر ترکیب بدن در مقایسه بین گروهی با گروه پلاسبو در انتهای مطالعه وجود نداشت (05/0P>).
نتیجه¬گیری: مکمل‌یاری با کورکومین و سیاهدانه در ترکیب با یکدیگر توانست سطوح التهاب و استرس اکسیداتیو را در زنان یائسه مبتلا به اوستئوپروز اولیه و اوستئوپنی کاهش دهد. بنابراین ممکن است به عنوان یک کمک درمان ایمن و ارزان قیمت جهت پیشگیری و مدیریت اوستئوپروز اولیه و اوستئوپنی در زنان یائسه موثر باشد. همچنین مکمل‌یاری سیاهدانه به صورت جداگانه نیز توانست سطوح التهاب و استرس اکسیداتیو را در شرکت کنندگان کاهش دهد اما میزان اثر آن کمتر از مکمل‌یاری ترکیبی کورکومین و سیاهدانه بود
واژگان کلیدی: کورکومین، سیاهدانه، یائسگی، استرس اکسیداتیو، التهاب، اوستئوپروز اولیه، اوستئوپنی