طراحی مدلی اولیه برای برآورد مرگ تعدیل شده بر حسب شدت مصدومیت در سطح سه مرکز تخصصی تروما
چکیده
مقدمه: تروما یک مشکل عمده سلامت در جهان است. شاخص‌های نمره دهی مختلفی برای پیشگویی مرگ و میر ناشی از تروما در جهان وجود دارد، ولی علی‌رغم آمار بالای مرگ ناشی از تروما در ایران، شاخصی یا مدلی بومی جهت پیشگویی مرگ‌های قابل پیشگویی ناشی از تروما در ایران وجود ندارد. این مطالعه با هدف طراحی مدلی اولیه برای برآورد مرگ تعدیل شده بر حسب شدت مصدومیت در سطح سه مرکز تخصصی تروما انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه یک مطالعه آینده نگر بود. در ابتدا برای شناسایی متغیرهای دارای رابطه معنی‌دار با مرگ ناشی از تروما از رگرسیون لجستیک تک متغیره استفاده شد. پس از شناسایی متغیرهای دارای رابطه معنی‌دار با مرگ ناشی از تروما برای مدل سازی‌ها از رگرسیون لجستیک چند متغیره استفاده شد. متغیرهای که در مرحله رگرسیون لجستیک تک متغیره در سطح معنی داری (p-value) 1/0 ، معنی‌دار بودند وارد مدل‌ها شدند و مدل‌سازی‌ها در سطح معنی‌داری 05/0 انجام شد.
یافته‌ها: در کل در این مطالعه 929 بیمار شرکت کردند. در نهایت تا پیگیری یک ماهه 91 بیمار (79/9 %) فوت شدند. در کل در این مطالعه پنج مدل توسعه یافت. مقدار AUC برای مدل Triage Model (TM) در مرحله ساخت مدل، ارزیابی روایی خارجی و در بین کل بیماران به ترتیب برابر با 797/0، 850/0 و 801/0 بود. مقدار AUC در مرحله مدل‌سازی، بررسی روایی خارجی و در کل بیماران به ترتیب برای شاخص GCS and SpO2 (GCSO2) برابر با 875/0، 960/0 و 940/0، برای شاخص GAP and SpO2 (GAPO2) به ترتیب برابر با 876/0، 950/0 و 943/0، برای شاخص Trauma Prognostic Scale with SpO2 (TPS-O2) برابر با 947/0، 946/0 و 976/0 و برای شاخص Trauma Prognostic Scale with FIO2 (TPS-FIO2) برابر با 946/0، 998/0 و 981/0 بود. این شاخص‌ها روایی خارجی داشتند.
نتیجه گیری: می‌توان چنین نتیجه گرفت که برای تریاژ بیماران ترومایی در اورژانس بیمارستان‌های ایران می‌توان از مدل فیزیولوژیک GAPO2 استفاده کرد و برای ارزیابی دقیق‌تر بیماران از مدل ترکیبی TPS-O2 و مدل ترکیبی TPS-FIO2 استفاده کرد. توصیه می‌کنیم برای بیماران غیر اینتوبه از مدل TPS-O2 و برای بیماران اینتوبه از مدل TPS-FIO2 استفاده شود. از آنجایی که این مطالعه تنها یک مطالعه اولیه است لذا لازم است تا مطالعات وسیع‌تری در سطح کشور انجام شود تا بتوان در نهایت مدل یا مدل‌های ملی برای پیشگویی مرگ‌های قابل پیشگویی ناشی از تروما در ایران ایجاد کرد.
کلید واژه‌ها: مدل ملی، تروما، پیشگویی، مرگ، روایی